Graduation day

Het guesthouse Besaniya ligt dicht bij het universiteitsterrein van de Uganda Christian University. Het is een groot terrein, waar naast de college- en sportaccommodaties, ook veel studenten wonen. We kunnen vaak meegenieten van het geluid van de feesten, sportactiviteiten en de geloofsbijeenkomsten met veel gezang en gepreek. Van alles vind hier in de openlucht plaats. Zo ook de jaarlijkse Graduation oftewel de uitreiking van de academic degrees. Dit jaar was het een massale bijeenkomst. Er waren maar liefst 1300 graduates. Daarnaast waren er duizenden familieleden. Het feestgedruis begon al vroeg in de morgen (eigenlijk ’s nachts al) en dat prikkelde mijn nieuwsgierigheid. Omdat alles in de openlucht is, kun je gemakkelijk aanschuiven. Duizenden familieleden en veel graduates in de welbekende zwarte, academische jurken. Als eregast was de Aartsbisschop van Kenia aanwezig.
Er werden veel speeches gehouden, afgewisseld met muziek. Bovendien werd er een nieuwe rector voor de Universiteit geïnstalleerd.
Ook bij deze aangelegenheid valt weer op hoe feestelijke mensen gekleed gaan. Zie hiervoor de foto’s. En ook weer hun uitzonderlijke gastvrijheid: ik werd door een familie spontaan uitgenodigd om mee te gaan naar hun familiefeest (zonder dat er van enig contact sprake was). Je zult maar een mzungu zijn, je blijft bijzonderheid.....

De donaties voor USBsticks

Er zijn een aantal mensen die naar aanleiding van mijn blogs geld hebben gedoneerd om USBsticks te kopen. Dat is hier een dankbare informatiedrager en ik heb er al een aantal leraren heel blij mee kunnen maken. Het idee was om de sticks in Nederland te kopen en aan mijn vriendin Marleen mee te geven, die me volgende week komt bezoeken. Maar de kosten per stick blijken nogal flink hoog te zijn. Voor Ugandese begrippen is het echt een fortuin. Om deze dingen zo gemakkelijk te blijven weggeven, vind ik daarom toch niet zo’n goed idee. Van mijn zus krijg ik er nog een aantal sticks toegestuurd en daar wil ik het de komende tijd mee proberen te doen.

Bij nader inzien wil ik het geld liever op een andere manier gaan besteden. Het volgende idee ga ik met Lenke verder uitwerken:

We gaan kijken of we het computeronderwijs bij de gehandicapten in Nkokonjeru structureler kunnen gaan opzetten. En er voor zorgen dat daar de juiste voorzieningen komen. Ik kan me goed voorstellen dat het geld dat ik tot nog toe ontving, daar goed besteed zal kunnen worden.
Ik hou jullie op de hoogte van de voortgang!

Vrijwilligerswerk in Afrika

Tijdens mijn voorbereiding om als volunteer naar Uganda te gaan, verbaasde het me al dat er zo weinig samenhang is in het werk dat vrijwilligersorganisaties doen in Afrika. Ook in een land als Uganda werken talloze Nederlanders en vele andere kleine vrijwilligersorganisaties. Vaak ook werken er verschillende particuliere organisaties vanuit dezelfde stad of dorp, zonder dat ze van elkaars bestaan en werk weten.
Nu ik hier zelf zit, valt me op dat ook binnen de organisatie van waaruit wij werken, men doorgaans niet voortborduurt op het werk dat voorgaande volunteers hebben verricht. Van de 8 vrijwilligers die hier nu zijn in Besaniya zijn er 7 die het wiel zelf proberen uit te vinden. 1 persoon werkt als strategisch adviseur bij de yoghurtfabriek, een project van Sypo dat al vele jaren draait. Maar de rest zet zijn eigen projecten op of verricht hier en daar hand- en spandiensten zoals in het ziekenhuis en het onderwijs. Na een verblijf van een aantal maanden heeft iedereen een schat aan kennis en contacten opgedaan. En er worden prachtige spreadsheets gemaakt van microkredietplannen, een compleet bedrijfsplan voor het opzetten van een kippenboerderij, computerlesmateriaal wordt samengesteld, klinische lessen in het ziekenhuis worden voorbereid. En als de vrijwilligers na een maand of 3 a 4 weer naar huis gaan, wordt alle ervaring en kennis meegenomen. Als het meezit kan er het een en ander aan Ugandezen zelf worden overgedragen. Maar keer op keer lijkt dat niet vanzelfsprekend een juiste borging.
Een nieuwe lichting volunteers begint weer vanaf het begin.
En wij maar zeggen dat die Afrikanen zo inefficiënt werken. Zijn wij hierin dan beter?

Vorige week is Lenke uit Belgie hier gearriveerd. Zij gaat ook computeronderwijs geven. Met haar heb ik gebrainstormd hoe we de krachten van alle vrijwilligers (en hun organisaties) meer zouden kunnen bundelen. En ook om te stimuleren dat we onze opgedane ervaring en kennis gaan delen en ergens opslaan. Het idee om een website, c.q. een social community op te zetten, gaan we de komende tijd verder uitwerken.

Van geboortekaartjes naar schoenen

Als ik de bibliotheek van de Providence in Nkonkojeru binnenkom, zitten de Simon’s en Doreen al klaar. Ze hebben ook de schriften en de balpen bij zich en ik ben zeer benieuwd of ze hun huiswerk daarin hebben kunnen maken. Ik gaf hen een aantal vragen op, die ze aan de hand van wat ik ze de voorgaande keer leerde, moeten beantwoorden. Een kopie met achtergrondinformatie liet ik ook de vorige keer achter. Maar of het gelukt is te antwoorden en dat vervolgens uit te schrijven, was voor mij een grote vraag.

Na een traditioneel Ugandese, uitbundige begroeting, roept Doreen me meteen toe: we beginnen met het nakijken van ons huiswerk! Ze schuift me haar schrift meteen toe en ik zie dat ze alle 10 vragen netjes heeft beantwoord. Omdat de Simon’s verder niets zeggen en ik bovendien de vorige keer had gezegd dat ze het met elkaar mochten beantwoorden, ga ik ervanuit dat het resultaat van Doreen voor hen drieen geldt. Maar dan schuift Simon P. zijn schrift naar voren. Ik ben echt verrast door zowel zijn keurig handschrift als door de inhoud van zijn antwoorden. Het getuigt van een goed geheugen en inzicht in de materie. Ook Simon heeft alles uitgeschreven en de eindstand is dat Doreen 7 vragen goed heeft, Simon P. heeft er 9 goed en Simon 8. Op de vraag wat je met het programma Word kan, schreef Simon P. : geboortekaartjes en trouwkaarten maken. Dat haalde hij niet uit de lesstof maar is zijn eigen gedachte.....

Omdat de electriciteit in en rond Nkonkojeru nog steeds niet draait overdag (’s avonds is er af en toe wel stroom) kunnen we alleen oefenen op mijn laptop. Het inzicht in de programma’s is er wel, maar aan vaardigheid moet nog hard gewerkt. Het is dan ook jammer dat ze geen gelegenheid krijgen om buiten de lessen te oefenen op een gewone computer. We proberen verder nog wat ander meubilair bij elkaar te zoeken, zodat er een comfortabeler computerhouding aangenomen kan worden. Helaas vinden we alleen twee lagere tafels. Maar dat werkt al wel een stuk gemakkelijker vanuit een rolstoel.

Verder heeft het drietal nog iets voor me in petto: ze willen graag laten zien waar ze doorgaans mee bezig zijn: Simon repareert en maakt schoenen. Als hij iets verkoopt, kan hij weer nieuw materiaal kopen.

Simon P. naait kleding op een ouderwetse handnaaimachine. Hij heeft een poster hangen waar modellen op staan en hij probeert de kleding na te maken, uit het hoofd. Hij laat wat verkreukte rokken en bloesjes zien. Niet iets wat in een winkel gemakkelijk te verkopen is.

Doreen kan zelf niet veel met haar handen, maar laat me twee van vlechtwerk gemaakte tasjes zien, die haar medebewoners hebben gemaakt. Als ze ze aan mij verkoopt, mag zij zelf de helft van het geld houden.

En zo neem ik, nu al, een eigengemaakte herinnering van en aan deze mensen mee naar huis.

Sister zwaait de scepter

Het contrast in de woon- en leefomgeving van de Sisters en de meisjes die in het internaat Maria Goretti leven, is groot. Het terrein van het internaat bevat de klaslokalen, de slaapzalen van de meisjes en vlak daarnaast het huis van de hoofdSister. Van de huizen die ik tot nog toe van binnen heb gezien in Uganda, is dit een luxe ingericht huis. Alleen de Sisters, gasten en een volunteer zoals ik, mogen er naar binnen. De leerkrachten mogen dit niet, evenals de meisjes. Met een leerkracht die het computeronderwijs geeft, Geoffrey, maak ik de afspraken wanneer ik op school zal zijn. De eerste paar keer heb ik bij de Sister in haar huis geluncht. Voor Ugandese begrippen betrof dit een rijke, warme maaltijd. Deze keer pauzeren we wat later dan gewoonlijk. G. begeleidt mij naar het huis van de Sister. De deur van het huis staat open en op verre afstand daarvan roept G. de Sister. Als ze na enige tijd buiten komt en mij ziet, blijft ze demonstratief met de handen in de zij staan: Waarom heb je niet verteld dat Jacky er vandaag is ?!!, bijt ze G. toe. G. krijgt geen kans om uitleg te geven en hij krijgt een donderpreek over zich heen. Het eind van het liedje is dat het te laat is, het eten is op. En dat is verschrikkelijk en de schuld van G. Dit blijft ze herhalen. G. lijkt flink onder de indruk en staat er schuldbewust bij. Ik voel me er zeer ongemakkelijk bij en probeer de zaak te redden: helemaal niet erg hoor Sister, heb toch geen honger, ik had me aan het begin van de dag zelf moeten melden bij haar....enz. Zonder nog iets te zeggen gaat ze naar binnen. Wat een bitch, ze laat hiermee een heel andere kant van zichzelf zien.
Ik heb vervolgens van een zeer gezellige lunch genoten in een piepklein kamertje met zeven leerkrachten. Vele mzungu-grappen gingen over de tafel onder het genot van witte bonen met saus over een stijve brij van maismeel (zogenaamde poche). Deze manier van lunchen past meer bij de school en ik besloot om me voortaan voor de lunch niet meer te laten leiden naar en door de Sister.

Er werken inmiddels twee computers voor de zeven leerlingen die het computeronderwijs volgen. Met mijn laptop erbij, kan er redelijk geoefend worden.
De meiden die computeronderwijs volgen, worden klaargestoomd voor een kantoorbaan. G. heeft aangegeven dat er behoefte is aan instructies over gebruik van internet. Het gaat om de basis die nodig is om je te kunnen redden in bijvoorbeeld een internetcafé. Er zijn vele, kleine internetcafeetje in en rondom Mukono. Ik heb een aantal lessen over internet, e-mail en social media (Facebook!)uitgewerkt en opper G. het plan om als besluit van deze lessen de meiden mee te nemen naar een internetcafé. G. vind het een tof plan en wil er graag aan meewerken. Als we het rond hebben, zoals het regelen van toestemming van de Sister, vervoer, kosten etc. zullen we het de meiden voorstellen.

Als ik mijn eerste les geef over internet, zitten er ’s middags ineens 15 leerlingen in plaats van 7. Ik weet niet waar ze ineens vandaan komen, maar blijkbaar prikkelt het onderwerp internet de nieuwsgierigheid. Alleen mijn laptop heeft een internetverbinding en als de verbinding niet tot stand wil komen, breekt het zweet me aardig uit. 15 hoopvolle gezichten op 1 laptop gericht en dan als enig beeld: Server not found. Uiteindelijk komt er, hoewel zeer traag, toch nog een website tevoorschijn en kan er nog wat geoefend worden met Google.

Eddy Kenzo in concert

Al weken heeft Marion, manager van het guesthouse, het over het concert dat zal plaatsvinden in een bar in Mukono: Eddy Kenzo, een welbekende artiest hier in de regio. En in zijn nieuwste videoclip laat hij een nieuwe dans zien. Menig Ugandees ziet reikhalzend uit om dat live te zien.

Met de steeds groter groeiende groep volunteers, met name Nederlanders, die hier verblijven op Besaniya trekken we er per boda op uit. Volgens Marion moeten we er om 8 uur wel zijn. Het concert zal plaatsvinden op een dakterras, midden in Mukono. Bij de ingang controle en mannen met guns. Maar de controle is niet indrukwekkend. Als de vrouw die me fouilleert, mijn zakken voelt, krijg ik een waarschuwing dat ik op mn hoede moet zijn voor zakkenrollers, die het vooral op mobiles hebben gemunt.

Om een uur of negen zijn er al aardig veel mensen. Af en toe verschijnt er iemand op het podium om een Afrikaans playbackje te performen. Verder is er weinig sfeer, iedereen kletst maar wat en drinkt een colaatje, grolschje of een nile (Ugandees bier). Van overmatig alcoholgebruik (ja VNN, ik blijf het in de gaten houden) heb ik tot nog toe nauwelijks iets ontdekt. Niet in clubs en ook niet op feestjes.
In tegenstelling tot de club waar we vorige weekend waren, zijn er weinig ritmische bewegingen onder het publiek te zien. Om een uur of half 1 is er nog steeds geen Eddy Kenzo. Een deel van de Besaniyaclub wil naar huis. Alhoewel ik nieuwsgierig ben naar de man en wat hij teweeg zal brengen in het publiek, sluit ik me toch maar aan bij de eerste groep vertrekkers. De volgende morgen hoor ik dat Kenzo toch is komen opdagen. Maar het verwachtte spektakel bleef uit. Dat is dan weer een opluchting want je zal maar iets missen hier....!

De Introductie

Op zaterdag stap ik met mijn outdoor-outfit op de boda naar de community in Katega waar ik een groepje plaatselijke jongeren het werken op een computer bij probeer te brengen. De lessen vinden plaats in het huis van Geoffrey die, zoals ik al eerder schreef, media-specialist en docent is. Hij moet ‘s middags, na afloop van de les, een documentaire maken van een Introductie en nodigt me uit mee te gaan. Er gaan nog een aantal studenten van G. mee die het filmvak in de praktijk moeten leren.
Voorafgaand aan een huwelijk, vindt er in Uganda een officiële aangelegenheid plaats die men hier De Introductie noemt. Het is een groot feest, waarbij iedereen die maar wil, aanwezig kan zijn.
Zowel Ugandeze mannen als vrouwen kleden zich doorgaans zorgvuldig, maar op een feest doen ze dat heel uitbundig. Ik voel me dan ook weer zeer underdressed. Maar G. introduceert me als een van de filmcrew en volgens hem kun je dan volstaan met je werkkleding ....

Er zijn meer als 100 mensen, die op een open terrein, onder afdakjes zitten. Er wordt keiharde, vrolijke Afrikaanse muziek gedraaid. Een tropische, keiharde regenbui doet het feestterrein in een modderpoel veranderen. Menig vrouw die op hoge naaldhakken loopt, blijft steken. Maar geen enkele paniek, ook niet als die prachtige lange jurken van sommigen doornat worden.
De hele middag is één groot theaterstuk. Er wordt alleen in Luganda gesproken en ik begrijp er niet veel van. Maar waar het om blijkt te gaan is dat allerlei groepjes vrouwen, al dan niet familie of vrienden van het a.s. bruidspaar, naar voren komen om zich op theatrale manier voor te stellen aan de familie. De familie moet daar zogenaamd de geschikte huwelijkskandidaat tussen vinden, die natuurlijk al lang bekend is en zich ergens verscholen houdt.
Op de foto een groepje vrouwen die zich, in de stromende regen, voor de familie presenteert.
Via een welbespraakte ceremoniemeester stelt de familie allerlei kritische aan de vrouwen, die vele lachsalvo’s teweegbrengen. De climax is als de tantes het publiek in gaan en met de echte bruid en bruidegom op de proppen komen.
Vervolgens worden de geschenken aangedragen. Vrouwen met feestelijk verpakte manden op hun hoofd, gigantische bananentrossen, stoelen, tafels, kippen, kratten met flesjes fris. Hoe krijgen ze dat allemaal na afloop van het feest weer naar huis......

Als lid van de filmcrew voelde ik me vrij om veel foto’s te maken. Ik was trouwens niet de enige. Naast de ploeg van Geoffrey waren er nog vele loslopende filmers en fotografen. Sommige zag ik er nog heuse filmrolletjes indraaien.
Volgens G. zou er om 5 uur ter afsluiting eten voor alle aanwezigen opgediend worden. Maar tegen zessen was dat nog niet het geval. Omdat ik me ergens in de rimboe bevond, voor mij niet duidelijk waar precies, heb ik G. gevraagd of er een boda te regelen was om me naar huis te brengen. Hij vroeg een vriend me met een auto naar de hoofdweg te brengen. Daar kon ik een matatu aanhouden (waar er deze keer 20 inzaten!!). En zo was ik net voor het donker weer in mijn welbekende banda.

Even een kopietje....

Ik heb wat lesmateriaal uitgeschreven en wil dat kopiëren om uit te delen tijdens de lessen. In Mukono zijn talloze hutjes met internetcafé's die ook de mogelijkheid bieden om te printen en te kopiëren.
De eerste waar ik binnenga is een wat groter, stenen gebouw. Er zitten een aantal mensen te wachten en men laat me weten dat ik ook moet plaatsnemen in de wachtruimte. Na een tijdje wachten, deelt men mee dat de printer niet goed functioneert en dat ik beter naar de buren kan gaan. Bij de buren moet ik nog langer wachten, een half uur is niets. Als ik aan de beurt ben, blijkt mijn USBstick niet te passen. Hij is te dik en past niet naast de port waar de muis in zit. Ik moet het maar bij de volgende buren proberen. Het is daar redelijk stil, maar het meisje dat er werkt, wil eerst haar lunch opeten. Ik geef haar geen ongelijk, want lunch is een warme maaltijd en dat kun je niet zomaar laten staan. Eerst vanuit de computer printen, op een simpele deskjet waar de inkt bijna van op lijkt te zijn. En vervolgens door het kopieerapparaat om te vermenigvuldigen. Bladzijde voor bladzijde. Helaas blijkt het papier al snel op te zijn. Even naar de buren om een nieuw voorraadje te halen. Het is een hele klus en al met al ben ik drie uur onderweg. Het resultaat van de actie is een pakketje papier met net leesbare tekst. Maar ook met een vriendin rijker op mijn Facebook en Skype. Want ook hier ben je als blanke een interessant geval. Van een diepgaand contact hoeft geen sprake te zijn, men vraagt al snel naar je mobiele nummer en je Facebook. Dit is populair bij jongeren en als je in een internetcafé werkt, is er altijd een verbinding bij de hand.
Verder ga ik mijn lieve collega’s van VNN maar eens vragen wat kopieën te maken om dat mee te geven aan vriendin Marleen die me binnenkort komt opzoeken.

Right or left click?

In het dorp Nkokonjeru, in een R.K.instelling voor gehandicapten, probeer ik de eerste beginselen van computeren aan drie volwassen gehandicapten uit te leggen. Hun grote droom is om op een computer te kunnen werken. En ik lijk daar een rol in te kunnen spelen.
Tijdens mijn eerste bezoek aan deze instelling schrok ik behoorlijk van de troosteloze sfeer. Betonnen aankleding, zichtbare handicaps en een passieve, gelaten blik in de ogen van de bewoners.
Bij mijn tweede bezoek lijkt het anders. Alles went, dat zal ook zo zijn. Maar ik werd enthousiast ontvangen door Doreen en Simon, die zich zichtbaar hebben verheugd op deze dag. Met de Sisters is afgesproken dat zij met zn tweeën computerles krijgen.

Iemand vanaf zero leren om de computer te bedienen is al een aardige opdracht. Moeilijker wordt het als de persoon gehandicapt is. Nog moeilijker is het als er totaal geen Arbo-omgeving te creëren valt en er alleen maar een lage rolstoel ter beschikking is voor aan een veel te hoge tafel. De taal speelt ook nog enige parten. Alhoewel Engels de voertaal is in Uganda, spreken velen ook, of alleen maar, Luganda. Maar het taalprobleem wordt aardig opgelost omdat Doreen zonodig de vertaling voor de heren op zich neemt.

De instelling beschikt over 1 computer. De stroom is hier in de omgeving al weken afgesloten. Alleen ’s avonds is er soms enige power. Mijn laptop is ook hier weer onontbeerlijk.
In een lokaal waar de bibliotheek is, mogen we ons installeren. Een andere man, net als Doreen in een rolstoel, blijft op afstand kijken. Ik nodig hem uit om ook mee te doen, maar dat weigert hij. Even kijken is voldoende. Maar gaandeweg als Doreen en Simon zich kostelijk vermaken met mijn laptop, schuift hij dichterbij. En uiteindelijk hoort hij er helemaal bij.
Het omgaan met een muis is een hele opgave. Zal ik nu rechts of links gaan klikken....? Ik ga nu klikken....klllliiiiikkkk! Vervolgens schieten er, door deze veel te trage handeling allemaal rolmenuutjes over het scherm en ik weet niet hoe gauw ik die zelf weg moet klikken. Want uitleg wat je daar allemaal uit zou kunnen kiezen, is een brug te ver. Nee, eerst die cursor maar eens op een icoontje of een map weten te krijgen.
Maar zo trots als ze zijn als ze na de eerste dag al een eigen map hebben kunnen maken en die vervolgens hebben gekopieerd op de USBstick die ik hen gegeven heb. Hier kunnen ze hun werk gaan opslaan. Doreen is trots dat ze hem mag bewaren en steekt hem in een zakje die ver onder haar kleren is verborgen.

De handicap van de drie is met name fysiek. Mentaal is er goed te communiceren. Simon is een vaardige schoenmaker. Doreen kan fysiek niet veel en heeft haar hoop gevestigd dat ze zich met een computer verder kan ontwikkelen. Van de derde leerling weet ik nog niet zoveel. Zijn naam is Simon Peter. We noemen hem Simon Pie.

Of ik de komende tijd vorderingen zal zien, weet ik niet. Als ze geen gelegenheid krijgen om te oefenen, dan zal het een heel klein stapje kunnen zijn. Maar in ieder geval kunnen ze nu 1 dag in de week even aan hun droom werken. En de mogelijkheden leren van die ‘magic box’.

Het is voor mij best lastig om in Nkokonjeru te komen. Ik ben er met een matatu (taxibusje) heen gereden. De afstand is ongeveer een uur rijden. Maar de taxi gaat pas rijden als hij vol zit. Ik heb twee uur zitten WACHTEN voordat hij van de standplaats vertrok. Uiteindelijk zaten er wel 17 mensen in, in plaats van het maximum van 15 personen. Over een ruime zitplaats beschikt dan ook niemand. Omdat ik veel te laat zou aankomen, belde ik de instelling op. Het antwoord was: daar hoef niet voor te bellen hoor dat je te laat op de afspraak komt. Dat is nu eenmaal our way of life!

Mzungu time voor een Ugandeze lunch

Mzungutime
Voor een zondagse lunch was ik uitgenodigd door Olivia. Zij (en haar ouders) vinden het zeer interessant om kennis te maken met mzungus. Ik ging graag op haar uitnodiging in want dit is voor mij een uitstekende gelegenheid om kennis te maken met Afrikaanse familieverbanden en te zien hoe mensen hier leven. Gisteren belde Olivia me nog op dat ze me liever om 12 uur ophaalden dan om 13 uur, zoals we het eerder hadden afgesproken. Om half 12 vanmorgen belde ze me weer op: we komen je halen hoor, om 12 uur. Ik sprak af dat ik dan bij de poort van het guesthouse zou staan. En ja, bij ons is afspraak de afspraak; om 12 uur stond ik klaar bij de poort. Maar, zoals ik zo vaak heb gehoord is wachten een vaak voorkomende bezigheid.... Ik heb me wel vermaakt, met het fotograferen van vogels en van apen. Die laatsten zijn moeilijk vast te leggen want ze slingeren vliegensvlug uit je beeld of zitten achter bladeren verstopt. Om 13 uur kwam de auto er aan, met Olivia en een chauffeur, Joseph, een neef geloof ik...

Ugandeze lunch
Het dorpje was een half uurtje rijden buiten Mukono. De ouders waren nog in de kerk maar ik werd gastvrij ontvangen door zussen, neven, nichten en heel veel kleine kinderen. De kamer waar ik mocht plaats nemen, was helemaal volgebouwd met grote fauteuils en banken.
Daaroverheen liggen ter bescherming allemaal witte kleedjes. Ik heb dat vaker gezien, het doet heel kitscherig aan en is mijns inziens absoluut niet functioneel. Maar smaken verschillen.
Olivia vertelde me dat haar moeder een zeer hard werkende vrouw is. Ze heeft een aardig stuk grond, waar ze veel groente op verbouwd.
(op de foto: vader en moeder van Olivia en ik als gast in het midden)

Ze heeft hiermee een rijkdom aan voedsel en deelt dit graag met anderen. Zodoende wonen er met name veel kinderen van allerlei familieleden op hun erf. Eigenlijk teveel, volgens Olivia. Door het harde werken en de vele familieleden die allemaal aandacht nodig hebben, schiet de aandacht voor de eigen kinderen er nogal eens bij in. Maar daar staat weer tegenover dat alle shillings opzij gelegd worden om de kinderen een goede opleiding mee te geven. Zo studeert Olivia Business aan de universiteit van Kampala en haar jongere broer is geplaatst op de school die als beste bekend staat in Uganda: St.Joseph.
Tijdens de (rijke) lunch maak ik kennis met de ouders van Olivia. Haar moeder is een verlegen vrouw en praat weinig. Haar vader verteld over zijn werk. Hij is afgestudeerd ingenieur maar heeft daar geen werk in kunnen vinden. Hij verdient nu voldoende als eigenaar van allerlei winkeltjes die uiteenlopende dingen verkopen. Vanuit zijn eigen huis verkoopt hij o.a. cement. Hij is tevreden met het werk dat hij doet. Verder helpt hij op vrijwillige basis allerlei jongeren uit de omgeving verder vooruit met zijn technische kennis. Een van hen heeft een zeer goed betaalde baan gekregen en hem als dank voor alles wat hij gedaan heeft, een auto geschonken. Dat is een heel bezit in dit soort gezinnen.

Familiedag St.Josephschool
Later in de middag gaan Olivia, haar zus Evry en ik broer Samuel opzoeken, ongeveer een uur rijden van het ouderlijk huis vandaan. Hij is 14 jaar en zit (intern) op de katholieke school St.Joseph. De school staat heel hoog aangeschreven. Er heerst een zeer streng regiem. De katholieke kerk voert het management van de school. Queen Elizabeth van de UK heeft een aantal jaren geleden de school bezocht en gezorgd voor een flinke donatie. Er is dan ook een prachtige nieuw schoolgebouw in aanbouw.
(op de foto: rechts Olivia, links zus Evry. In de auto op weg naar Samuel).


Eén keer in de drie maanden mogen ouders en familieleden de studenten (van 14 tot ongeveer 21 jaar) opzoeken. Tot ongenoegen van Olivia gaan haar ouders nooit mee. Zij moet de familie vertegenwoordigen en het gesprek voeren met de klassenleraar van Samuel over zijn prestaties. Samuel heeft het zwaar op school. Het harde studeren (zeven dagen per week!), de strenge regels, de harde straffen en het weinige eten maken dat hij er ongelukkig uitziet. Olivia en haar zus kochten zakken vol eten voor hem en stopten hem wat geld toe. Ik heb ook maar een duit in zijn zakje gedaan. Hij was heel verrast, sowieso al dat ik meekwam. Het was interessant, maar best vreemd om daar als enige mzungu in deze massale familiedag rond te lopen. Na afloop van de dag bedankte Olivia me bij herhaling, dat ik de moeite had genomen om hen te bezoeken. Dat vind ik dan ook weer bijzonder, want ik was toch degene die haar wilde bedanken dat ze mij zo hartelijk en open had ontvangen.
(op de foto: op het terrein van de school: zussen en chauffeur slepen etenswaren mee voor hun kleine broer)

Stappen in Mukono

Vrijdagavond is de stapavond in Uganda. Maar ook op andere avonden in het weekend worden clubs goed bezocht. Met zes Nederlandse vrijwilligers en twee Ugandese werknemers van het guesthouse Besaniya trokken we 'de stad' in. Met vier boda's die we onderaan de heuvel oppikten, scheurden we in het pikkedonker to town. De pret was hiermee al meteen begonnen. Het is nog steeds komisch om met zn drieën op zo'n buikschuiver te zitten. De vrouwen zitten gewoonlijk in het midden en dat is echt comfortabel. De club bevind zich aan de buitenrand van het stadje. Controle in tas en op het lijf om binnen te mogen en een toegangsprijs. 1000 Ugandese shilling (0,31 eurocent op dit moment, maar de koers in nogal wisselend) is voor mzungus niet veel maar voor de locals toch al een aardig bedrag.
Een biertje in de club kost 2000 UGS en dan heb je toch een heus Grolsch flesje in je hand.
Binnen klonkt vrolijke Afrikaanse muziek en het was meteen swingen geblazen. Er waren wat rieten afdakjes maar verder stond je buiten in een schaars verlichtte ruimte. Het was dat het blacklight de witte tanden en overhemden doet oplichten want anders zie je gewoon niks van die mensen. Zo zwart als ze hier zijn, ze vallen echt niet op in het donker. Daarentegen waren de mzungus weer zeer opvallend. Aan aandacht geen gebrek. De mannen waren oververtegenwoordigd, die blijken vaker te stappen dan de vrouwen.
En na middernacht trokken we gezamenlijk met boda's weer huiswaarts.
Soms lijkt Uganda toch niet zover af van Groningen.

Computerles in Katega

Een volgend project waar ik iets ga ondernemen, is de community Katega (bij Kabembe). Geoffrey, universitair docent mediaproducties, wil iets opzetten voor locale jongeren. Hij heeft een sterke overtuiging dat het leren omgaan met computers de hoogste prioriteit moet hebben bij jongeren om hun kans op werk te vergroten. Geoffrey nodigde me uit om hem te helpen iets van de grond te krijgen in zijn directe woonomgeving. Het werd mij niet geheel duidelijk waar de eerste introductiebijeenkomst zou plaatsvinden. En ook niet wie daarbij aanwezig zouden zijn. De bodaboda-chauffeur die me moest brengen, had er moeite mee om de plaats van bestemming te vinden. Het ligt ongeveer 8 km. van Mukono af. Ik werd afgezet bij het huis van Geoffrey, dat een mooi uitzicht over een vallei biedt maar verder doet hij er al 13 jaar over om er een comfortabel woonhuis van te maken. Gebrek aan geld en bovendien is er geen prioriteit voor het hebben van woongenot. Ook als docent op een universiteit schijn je weinig te verdienen.

Op het afgesproken tijdstip was er nog geen jongere te bekennen en Geoffrey nam uitgebreid de tijd om me zijn tuin te laten zien en te vertellen over de voor mij onbekende gewassen. Dwars door het zoete aardappelveld, cassaven etc. waarbij ik tot ver in de modder zakte met m'n slippers. Het was me nog steeds niet duidelijk òf en waar we een introductiebijeenkomst zouden hebben. Dat bleek uiteindelijk in het kantoor van Geoffrey zelf te zijn, waar het een flinke chaos was. De jongen die voor het huis van G. stenen bakt, was ook overgehaald om mee te doen. Met zijn handen nog onder de modder en zichtbare tegenzin zat hij er. Hij vond dat computers er zijn voor slimme mensen en voor blanken. Hij kon alleen maar stenen bakken. G. legde uit dat computers voor iedereen zijn en dat hij er heel veel aan kon hebben. Om dat te demonstreren typten we in Google 'stenen bakken' en kwam er o.a. een verrassend YouTube-filmpje naar voren, waarin op dezelfde primitieve manier stenen van modderige klei werden gebakken maar een aantal vernuftige trucjes. Hij kon zijn ogen niet geloven en het bewijs van het nut van een computer was voor hem geleverd! Vervolgens sloten er nog twee jongeren aan en we legden op mijn laptop allerlei mogelijkheden uit die een computer heeft.

Twee uur na het afgesproken tijdstip waren er 7 jongeren, van verschillende leeftijd en niveau. En allemaal willen ze graag meedoen aan het computerprogramma.
Hoe het technisch moet is me nog een raadsel. Mijn laptop is een essentieel onderdeel in elk geval. En verder had G. nog een computer staan die ook nog wel wat kon.....maar er zat geen Officepakket op. Gelukkig had ik dat bij me en kon het meteen installeren. Maar werd niet erg blij van de snelheid van het apparaat.... Verder stond er in een stoffige hoek nog een pc, die zou G. proberen aan de praat te krijgen. En er was ook nog ergens een laptop..... Nou ja, volgende week zaterdag de eerste les: Wat is een computer en waar kun je hem voor gebruiken

Boodschappen doen

Stel je eens voor:
Na afloop van een werkdag, ga je nog even boodschappen doen bij de supermarkt en de markt. Je koopt o.a. vers fruit, zoals een ananas, appels, papaya en groenten. En twee liter water in flessen, sap, macaroni enz. Zoals gewoonlijk stap je voor de terugweg naar huis met je huisgenoot, die ook twee volle tassen heeft, op 1 boda. Met z’n drieen tuf je gezellig weg. Helaas is de benzine bijna op en moet er bijgetankt. Bij twee achtereen volgende tankstations blijkt de benzine op. Je raakt steeds verder van de route en de vraag is of je met het beetje benzine dat nog rest het derde tankstation nog wel haalt. De chauffeur blijft vrolijk. Na deze lange omweg, weet hij perfect allerlei binnenweggetjes te vinden, die de verloren tijd moet inhalen. Deze shortcuts bevatten nog meer kuilen en hobbels dan we al gewend zijn. Maar zo met zn drieen dicht opeen gepakt, glij je zomaar niet van zo’n buikschuiver af. Voor het laatste stuk worden alle pk’s ingezet om te blijven rijden op de steile helling van de heuvel. De chauffeur blijft lachen en roept nog even achterom dat wij zo stil zijn. Een plek voor een conversatie vind ik het niet echt, maar na een verblijf van een week in Uganda vind ik dit ook al weer de gewoonste zaak van de wereld. Wel aan de linkerkant afstappen, om niet in aanraking te komen met de loeihete knalpijp. In het guesthouse ben ik niet de enige die met een flinke tatoe aan de binnenkant van het rechterbeen rondloopt.

St.Maria Goretti Girls Training School

Na mijn kennismakingsbezoek aan deze school, maakte ik een afspraak met de computerleraar om een les van hem te volgen en om te bespreken wat ik er zelf kan betekenen. Op het moment dat ik aankwam was er net een technicus bezig de twee computers die het niet deden te inspecteren. Hij zuchtte en steunde terwijl de Sister hem hoopvol bleef aankijken. Een pc is in elk geval afgekeurd; dat was er eentje die nog op DOS en Windows 95 draaide. Die kan dus op de schroothoop.
Mr.Geoffrey haalde de leerlingen op (6 meiden) die de les zouden volgen. Er waren twee computers beschikbaar. Hij vroeg hen als eerste opdracht de computers op te starten. Bij de een lukte dat, de andere kregen ze niet aan de praat. Van alles werd aangesleept, zoals een mes en een schroevedraaier maar ook hiermee kreeg de meester het apparaat niet aan de praat. Uiteindelijk heb ik mijn laptop maar uit mn tas gehaald tot grote verrassing van de meiden. Ze hadden zo’n ding nog nooit aangeraakt en nu mochten ze er zelfs op werken. In een proeftekst die ze als opdracht in een tekening moesten plaatsen, werd dan ook de zin geschreven: Jacky, we love you.
De leraar blijkt zeer capabel, kan zijn kennis op een goede manier overbrengen. Hij heeft dan ook zeer leergierige leerlingen. Na afloop van de les heb ik ze de foto’s en het filmpje laten zien die ik gemaakt heb tijdens mijn vorige bezoek.

Voor de lunch werd ik uitgenodigd in het huis van de Sister. Daar bleek nog een Sister te zijn en een pastoor. Er stond een uitgebreide, rijke maaltijd klaar. De inrichting van het huis, de maaltijd en de met gouden kettinkjes omhangen fors gezette pastoor, maakten het contrast nogal groot tussen de leerkrachten, de kinderen in de school, hun verblijf en hun maaltijd.

Maar Geoffrey ging desondanks na zijn werkdag zeer blij naar huis met een USBstick die vol gekopieerd was met lesmateriaal en muziek!
En ik werd weer naar huis gebracht met een luxe auto door Robert, ook o.a.leraar op de school. Hij had voor deze gelegenheid zijn vrouw opgehaald, die zo graag met mij wilde kennismaken. Ze nodigde me voor a.s. zondag uit om te lunchen bij haar ouders. Daar ga ik graag op in!

Nkokonjeru

Met drie andere vrijwilligers die ook in het guesthouse Besaniya verblijven en met Charles bezochten we het dorp Nkonkojuru Het was een uurtje hobbelen in een private taxibusje over de welbekende Ugandese stoffige, gaten- en kuilenwegen. Het is eigenlijk onbegrijpelijk dat de overhemden van de Afrikaanse mannen er zo stralend wit uit blijven zien. In en rondom het dorp zijn verschillende projecten die Charles ons wilde laten zien waar voor ieder van ons iets te halen c.q. te brengen is.

Opvanghuis van the Little Sisters
Hier worden kinderen met een handicap opgevangen. Ondanks het dankbare werk wat de Sisters hier doen, zijn het voor onze begrippen zeer schrijnende toestanden. Grauwe, betonnen lokalen, gevuld met kinderen die zichtbare handicaps hebben. De hygiënische omstandigheden zijn ook niet bijster aan geuren en kleuren te zien. Charles had met hen contact gelegd omdat er met name voor twee gehandicapte kinderen dringend computeronderwijs gewenst is. Voor Doreen, een meisje dat in een rolstoel zit en van het ene naar het andere tehuis is verplaatst. Ze kan niet veel en allerlei activiteiten die haar aangeboden zijn, mislukken omdat ze nauwelijks kracht in haar handen heeft. Doreen heeft een grote droom en dat is het leren werken op een computer. Haar begeleiders schatten in dat ze over veel capaciteiten beschikt en dit snel zal leren. Simon, een andere bewoner wil het ook heel graag. De ontmoeting met hem was wel schokkend. Hij heeft geen benen en een kleine romp. We ontmoetten hem toen hij op de grond zat. Met zijn handen kan hij zich enigszins voorbewegen. Ik heb zowel Doreen als Simon aangegeven dat ik snel een afspraak zal maken om te kijken wat we met elkaar kunnen doen.

Trainingsinstituut voor jongeren
Dit instituut staat iets buiten het dorp en hier worden jongeren allerlei activiteiten aangeboden. Het is een klein centrum en hier is computeronderwijs ook zeer gewenst. Vanwege werk aan de kabels heeft men echter al twee weken geen elektriciteit, dus er kan niet gecomputerd worden. Men hoopt dat het over 1 of 2 weken klaar is..... Ook hier weer een computerlokaal met zo’n 6 computers waarvan er twee werken.

Microdevelopment
Het project helpt vrouwen om hun bestaan zelf te verbeteren. Er worden kleine leningen verstrekt aan groepen van steeds vijf vrouwen met ieder een eigen businessplan - verantwoordelijk voor elkaars terugbetalingen. Na goedkeuring van het businessplan krijgen de deelneemsters de lening; maximaal 200 euro per persoon. De rente bedraagt 2% per maand over het uitstaand bedrag. (dat is hoog maar dat komt door de snelle inflatie in Ugand. De vrouwen lossen de lening gedurende een jaar iedere week af in gelijke delen (dus voor een lening van 100 euro ruim 2 euro per week). Als de lening met succes wordt afgelost en de investering goed uitpakt, kunnen de vrouwen een nieuwe lening aanvragen; meestal voor uitbreiding van het eerste bedrijfje.

Charles is de zogenaamde loanofficer van het project en gaat wekelijks het geld innen. Als we aankomen met de taxi zitten de vrouwen al klaar. Een voor een komen ze naar voren om hun wekelijks deel af te lossen. De vrouwen hebben veel plezier in onze aanwezigheid. Het blijven vreemde schepsels die blanken...
Vrijwilliger Linda (medebewoner en afgestudeerd in Economie) start hier binnenkort een onderzoek.

Yoghurtproject
In Uganda wonen meer dan een miljoen weeskinderen, op een bevolking van zo'n 33 miljoen. De weeskinderen komen in weeshuizen terecht, maar vaak ook op straat. In die weeshuizen hebben ze weinig kans op een opleiding of later een baan. SYPO geeft sinds 2003 drachtige Friese koeien aan vrouwen die graag een weeskind willen opnemen, maar daar financieel niet toe in staat zijn. De vrouwen krijgen de koe onder de voorwaarde dat ze een goede stal bouwen en het eerste koekalf dat geboren wordt doorgeven aan een volgende vrouw. Er is ook een kleine yoghurtfabriek opgezet. Die yoghurtfabriek koopt de melk van de koeien tegen marktprijs, zodat de vrouwen een constant inkomen krijgen en het weeskind kunnen opvoeden. De fabriek maakt van de melk yoghurt, verpakt die en verkoopt het binnen de regio. Helaas gaat het op dit moment niet zo goed met het project. De manager overziet het geheel niet goed en er zijn nieuwe impulsen nodig. Vrijwilliger Lex, strategisch adviseur, gaat de twee maanden dat hij hier verblijft, kijken wat hij kan doen.

Op het moment van ons bezoek, ligt de productie stil omdat er de zakjes waar de yoghurt in moet, op zijn....
Op terugweg door het dorp kunnen we toch nog in een winkeltje een zakje yoghurt kopen. Het lijkt meer op drinkyoghurt maar de smaak is goed. Ugandezen houden erg van zoet en wellicht om die reden zoeten ze de yoghurt aan met (niet natuurlijke) fruitextracten.

Computer lesprogramma's

Vanmorgen werd ik met de auto opgehaald door Sister Mathias. Ze bracht me, iets buiten Mukono, naar de St.Maria Goretti Girls Training School. Er worden zo'n 80 meisjes opgevangen. De meesten slapen er ook. Ik zag zeer kleine kamertjes waar veel stapelbedden stonden en nauwelijks bewegingsruimte. De klaslokalen zagen er ruim en netjes uit. Er worden allerlei activiteiten geboden die erop gericht zijn om de meiden een vak te leren. Zodoende krijgen ze meer kans op een betaalde baan. Ik zal wat foto's uploaden van de verschillende klassen en er bij schrijven wat ze er doen.

Het computerlokaal was een heel klein hokje. Er staan 5 computers waarvan er twee werken. De meiden die de computerlessen volgen, worden klaargestoomd voor een kantoorbaan. De computerleraar, Geoffrey, is iemand die veel kennis in huis heeft Hij heeft certificaten gehaald van alle Officeprogramma's. Maar is wel gefrustreerd in de apparatuur waar hij mee moet werken. Daar kon ik inkomen toen hij de 2 pc's wilde opstarten. Hij lag wel een kwartier onder de tafel om de kabels aan te sluiten. En daarna wachten, wachten voordat er beeld kwam. Het netwerk van VNN is er heilig bij.. Maar wat er uiteindelijk tevoorschijn kwam, viel niet tegen (Windows XP en Office 2003). Er is wel grote behoefte aan toegankelijke lesprogramma's. En daar kan ik waarschijnlijk een goede rol in vervullen. Ik ga er a.s. woensdag weer naar toe. We gaan dan gezamenlijk aan de slag met het opstellen van lesprogramma's.

Daarna werd ik met de auto naar YMCA gebracht door een leraar. Ik word als een koningin behandeld. En dat voelt onwennig en maakt de kloof tussen blank en zwart extra voelbaar.
Ik had afgesproken op YMCA om de computerleraren te ontmoeten. Maar die waren er niet....file, of andere problemen. Ik besloot te wachten en werd hartelijk opgenomen door een groep leraren. En vervolgens uitgenodigd om met hen de lunch te gebruiken. In een leslokaal werden allerlei potten en pannen binnengebracht en borden werden opgeschept. Ik voelde me nogal ongemakkelijk omdat er geen bestek bij geleverd werd. Dat werd meteen opgemerkt en zo zat ik als enige tussen zo'n 25 leraren met een lepel te eten.
Aan het eind van de middag arriveerde de computerleraar uiteindelijk. Hij was bij de tandarts geweest.... Ik had een leuk gesprek en ook hier weer veel behoefte aan lesprogramma's, zowel digitaal als in print. En trainingen in het leren omgaan met internet. Ze zijn erg aan het lobbyen om de directeur zover te krijgen dat hij een internetverbinding gaat realiseren. En met mijn komst, denken ze dat de baas daar nu snel warm voor zal lopen.

Doopfeest Joshua

Vandaag werden we onverwachts uitgenodigd op het doopfeest van de zoon van Alice, Joshua. Alice is de schoonmaakster van Besaniya. We werden met een auto opgehaald door de zwager. Marion, de manager ging ook mee. De heren zagen er strak uit in hun witte overhemden en stropdassen en Marion in een prachtige gekleurde lange jurk. Tyas, mijn huisgenoot bleek ook overhemden in zijn rugzak te hebben. En ik..... helaas, in mijn outdoorkleding. Heb er helemaal niet aan gedacht om een jurk mee te nemen, alleen maar praktische tropenkleding. En deze keer ook op het laatste moment van inpakken afstand genomen van mn hakken. Marleen, ik hoop dat je in november mijn feestjurken mee kan nemen....

We werden hartelijk welkom geheten, men was zeer vereerd dat ze twee blanken in hun midden hadden. De ceremoniemeester kondigde het programma aan. Dat leek heel wat en ik vermoedde dat het een lange zit zou worden. Maar dat viel uiteindelijk mee. Het programma werd strak afgewerkt. We zaten in een kleine kamer, netjes op een rij. Maar in de aangrenzende keuken en buiten liep ook nog veel volk. Eerst een voorstelronde van alle gasten. Vertellen wie je was, wat je connectie tot Alice was en wat je deed. Tyas en ik kregen ook een beurt en wij kregen een enthousiast applaus. De ceremoniemeester merkte op dat het toch zo fijn was dat we gezamenlijk op dit feest konden zijn als gelijken, no matter wat voor kleur of ras je bent. Het voelde ook allemaal heel saamhorig. Dat kunnen ze goed die Afrikanen! Daarna veel gebeden en het belangrijkste moment: gezamenlijk eten. Het was een soort buffet met local food. En afsluitend een feestelijke taart. Daarna zingen en speeches van een aantal gasten.
Op de foto zie je links Marion en rechts Alice met Joshua.



Het laatste programma-onderdeel was het geven van cadeautjes (of wat geld) aan de kleine Joshua. De afsluiting was een lang gebed waarin de Heer keer op keer geprezen werd. Er werd ook in het gebed uitgebreid stilgestaan bij Tyas en bij mij. Zo dankbaar dat wij de moed hadden om van zover te komen en onze kennis mee te nemen om hun land op te bouwen. En of de Heer ons zou willen behoeden voor ziekten en ongelukken in hun land. Dat laatste vond ik zeker een goede vraag aan Daarboven. Maar sowieso ontroerde de oprechtheid het hele gebed.

De sisters en YMCA

Vandaag twee kennismakingsgesprekken gehad. Twee mensen (een sister en een brother) van een katholieke meisjesschool kwamen me opzoeken in het guesthouse. Twee bevlogen Ugandezen die een initiatief zijn gestart voor meisjes die in moeilijke omstandigheden zijn opgegroeid. Er worden allerlei activiteiten georganiseerd zoals naaien, haar kappen en computereducatie. De activiteiten worden aangeboden teneinde de meiden, het zijn er nu ongeveer 50, iets mee te kunnen geven voor hun verdere ontwikkeling en hun kansen voor betaalde arbeid te vergroten. De sister en brother keken me zo hoopvol, zo vol verwachting aan dat ik er ook verlegen van werd en me afvraag of ik hun verwachtingen waar kan maken.
Ik sprak met hen af hun project te bezoeken. A.s. maandag komt de sister me halen met haar auto!

Vervolgens ben ik naar de stad gegaan waar de YMCA zetelt. Ze hebben een heel groot complex en er zijn ongeveer 800 studenten. Hun leeftijd is tussen de 15 en 24 jaar. En ook hier wordt geprobeerd om de jongeren meer skills te geven. Ze hebben wel basisonderwijs gehad maar deze groep jongeren kreeg geen mogelijkheid om verder vervolgonderwijs te volgen. De YMCA presenteert een programma waarin in twee jaar de jongeren klaargestoomd worden om, als ze het willen, naar de universiteit te kunnen. Een onderdeel in het studieprogramma is computeronderwijs. Er zijn twee leerkrachten en 8 computers.

Ook met hen heb ik afgesproken om komende maandag kennis te maken met de leerkrachten. Ik wil graag zien over welk materiaal ze beschikken en welke lesmethode ze gebruiken.

En verder heb ik, ondanks de mankementen, het filmpje op YouTube laten staan. Let wel, tekst en beeld lopen helaas niet synchroon.

Ugandees eten

Tot nog toe word ik niet erg blij van het traditionele Ugandese eten. Wat bij ons aardappels zijn, is hier de zogenaamde matoke. Dit is gekookte banaan, maar dan de speciale soort, de matoke. Het is taai, saai en smakeloos. Daarbij wordt rijst geserveerd, gekookte spinazie, nog een witte stevige brij van maismeel en dan wat rundvlees, heel taai, apart in een schaaltje met veel jus.

Tias, mijn nieuwe huisgenoot is een echte carnivoor en hij durfde het gisteren aan om een kilo vers rundvlees te kopen op markt.
Het vlees lag in brandende zon en veel vliegen erop. Maar ja, als je vlees wilt kopen moet het toch zo want in de supermarkt zijn alleen wat ingeblikte worstjes te koop. Naast dat hij carnivoor is, bleek Tias een uitstekende kok. Hij kookte gisteren ook voor mij en ik heb de hele week nog niet zo lekker gegeten!

Afrikaanse afspraken

Vandaag in aanraking gekomen met het maken en nakomen van afspraken op de Afrikaanse manier. Charles zou me gisteravond bellen om me tijd en plaats door te geven van een afspraak die ik vandaag zou hebben met iemand van de YMCA. Vanmorgen nog geen reactie en toen ik hem zelf belde, zei hij dat hij zo terug zou bellen. Na een uur nog niets gehoord en omdat ik toch overal mobiel bereikbaar ben, ben ik met mijn nieuwe huisgenoot (Tias) naar de city (Mukono)gegaan. Daar belde Charles en gaf ons een meetingpoint aan. In plaats van de YMCA'er, zat hij er met een docent van de universiteit (Geoffrey) die geïnteresseerd is in computereducatie. Het werd een leuk en geanimeerd gesprek en ook een leuk contact voor Tias, die het ook allemaal nog moet uitvinden wat hij hier de komende vier maanden voor nuttigs kan gaan doen. Geoffrey doceert mediatechniek (radio, TV) en heeft een klein studiootje waar hij met een aantal studenten opdrachten uitvoert (PRfilmpjes voor bedrijven, reportages etc.) We zijn met hem meegegaan naar die studio. Een super klein kamertje waar wat apparatuur stond en waar 4 studenten aan het werk waren. Vervolgens wees Charles ons de locatie van YMCA waar we om 16 uur een afspraak zouden hebben met de directeur. Voor die tijd zou ik nog terug naar het guesthouse met Geoffrey die mijn lesmateriaal graag wilde zien. Maar een heftige, lange regenbui gooide dat plan door de war. Want als het zo regent lijkt het hele openbare leven plat te gaan. Iedereen schuilt en wacht dat de regen voorbij is. Ook de boda boda's rijden niet en staan allemaal te schuilen. Zo konden we dus niet weg en zijn we maar in de stad gebleven tot aan de afspraak bij het YMCA. Toen we daar op precies de afgesproken tijd arriveerden, bleek er toch een misverstand... De afspraak was bedoeld voor morgenochtend 11 uur.... De directeur zat nog in Jinja, 100 km verderop.
En zo loopt zo'n dag heel anders dan gedacht. Vanavond kwam Geoffrey nog wel langs en het grappige is dat hij bekende dat hij zelf zo graag wil leren omgaan met Facebook, Twitter etc.(hij is al wat ouder). En of ik hem daarin wil helpen. Hij durfde me het bijna niet te vragen. Echt LOL! Nou ja, het is wel duidelijk: hij is bij mij daarvoor aan het juiste adres.
Morgen weer twee afspraken: eerst komt iemand van een meisjesschool in mijn banda en daarna de afspraak met YMCA in de city.

Het leven in de banda

Vanavond kreeg ik Charles op bezoek. Hij coördineert vrijwilligersprojecten van Counterparts/SYPO. Vanaf het eerste uur is hij betrokken. SYPO is in 2003 begonnen met de oprichting van het Yoghurtproject. Hierin worden drachtige Friese koeien aan vrouwen gegeven die een weeskind op willen nemen. Daarna zijn er nog vele projecten gestart en Charles heeft het er erg druk mee. Het is een man met veel idealisme, geduld en hart voor zijn land. Van oorsprong is hij journalist. Vanavond nam hij rustig de tijd om me te informeren over de mogelijkheden die ik kan gaan onderzoeken. De komende week zal ik diverse projecten bezoeken en inventariseren wat er nodig is op gebied van computeronderwijs. Morgen staat er een bezoek gepland bij het YMCA ;-( hier in Mukono).

Ik heb vanmorgen een filmpje gemaakt van het guesthouse Besaniya. Het is een beetje lang geworden maar het inkorten is vooralsnog mislukt. Ik heb inmiddels een paar pogingen ondernomen om de kwaliteit van het filmpje verhogen, maar ben er niet in geslaagd. Voor degenen die het desondanks interessant vinden, heb ik het toch maar laten staan. Let wel, tekst en beeld lopen niet synchroon. Zie het filmpje.

Bellen

Telefonie
Uganda (en de rest van Afrika) heeft de stap van vaste telefonie overgeslagen. Iedereen heeft hier eigenlijk wel een mobieltje en er wordt te pas en te onpas gebeld. Er is overal verbinding, zelfs in de wildparken! Het plaatsen van een grote mast gaat hier dan ook veel gemakkelijker dan we in Nederland gewend zijn.
Ik heb een Ugandese simkaart gekocht en mijn nummer is 00256 789 673 634. Het bellen vanuit Nederland kan heel goedkoop als je een 0900-nummer gebruikt. Daar zijn er verschillende van en op dit moment lijkt het goedkoopste Belbazaar.nl Je kunt van een vast Nederlands nummer naar mobiel in Oeganda bellen of van een mobiele telefoon. Het is voor beide 0,9 cpm. Wil je bellen naar Uganda, toets dan 0900-0822. Je krijgt dan een mededeling hoeveel het gesprek per minuut kost. Dan kun je daarna een nummer toetsen (de mijne bijvoorbeeld ;-)). Je moet afsluiten met een # en niet met de groene knop de verbinding maken. Doe je dat wel, dan gaat het meteen via de gewone verbinding en kost het vele malen meer (thx Nico voor het uitzoeken!). Een smsje kost gemiddeld 0,50 cent (zie tarieven)

Van Kampala naar Mukono

Alhoewel ik nog een nachtje zou blijven in het guesthouse in Kampala, veranderde het plan aan het eind van de middag. Henk, sinds kort ook verbonden aan ICU en aan Counterparts, kwam onverwachts binnen. Hij woont in het guesthouse in Mukono, heeft een eigen auto en bood een lift aan. Dat was aantrekkelijk want dat scheelde me de rit met de taxi de volgende dag. Snel spullen gepakt en samen met een andere vrijwilliger zat ik ineens gisteravond in Mukono. Het guesthouse heet Besaniya. Ik verblijf hier in een eigen apartement, deel het af en toe met andere gasten. Het is echt heel mooi hier en ik zal morgen allerlei foto's maken en posten.
Er zit hier met vier vrijwilligers (studenten). Maar de komende weken komen er meer. Iedereen heeft zo zijn eigen project. En loopt rond met zijn eigen frustaties. Het is de meesten niet duidelijk wat ze moeten doen. Er is nauwelijks begeleiding, je voelt je snel overbodig. In de komende blogjes zal ik verslag doen waar ze mee bezig zijn. Echt heel interessant!

Rondleiding Mukono.
Met Marion, manager van het guesthouse, ben ik vandaag door Mukono gegidst. Heenweg lopend, downhill (Besaniya ligt bovenop een heuvel) duurde dat ongeveer 20 minuten. Het stadje is aardig overzichtelijk, zeker in vergelijking met Kampala. Ik heb van alles aan fruit en groente op een markt gekocht en geleerd hoe je dat moet aanpakken.... Verder de uitvinding van mijn reis gekocht.......een mobiel modem (dongel). Het kost wel wat, maar dan heb je ook wat: overal in Uganda heb ik nu internetverbinding!! En nog snel ook. Het bloggen en foto's nemen wordt nu echt leuk. Maar ook allerlei dingen opzoeken voor het werk dat ik hier kan gaan doen. In Besaniya is geen verbinding en de studenten die hier zitten hebben ook zo'n ding. Reizen met een laptop is de gewoonste zaak van de wereld, zo blijkt.

Na bank, supermarkt en koffieshopje bezocht te hebben, gingen we per boda boda weer terug. Omdat we nogal veel boodschappen hadden, deze keer ieder op een eigen boda. Die moeite had om uphill te komen want de weg is vol kuilen, onverhard en lekker steil!

En nu is het de hoogste tijd om mijn spinazie te gaan koken die ik vanmorgen met Marion op de markt kocht (zie foto hiernaast Marion met mijn spinazie)!

Project Kawempe Youth Center

De gids, Tim, die mij maandag rondleidde in Kampala, is verbonden aan het Kawempe Youth Center. Het is een project waar allerlei activiteiten georganiseerd worden voor jongeren. Er is een bibliotheek, zowel voor kleine kinderen als voor studenten. Voor ongeveer 2 euro per maand kunnen ze boeken lenen, gebruik maken van de studieruimte en deelnemen aan computerlessen. Ik ben vergeten foto's te maken daar.... s'Avonds heb ik Tim blij kunnen maken met het lesmateriaal dat ik digitaal bij me heb. De eerste twee USBsticks zijn dus inmiddels gedoneerd, via Tim aan Kawempe.
Al het lesmateriaal heb ik er opgezet (thx to Kelvin van VNN!!). Daarnaast heb ik Tim blij kunnen maken met het kopiëren van mijn muziek op een tweede stick. O.a. met hele oevre van Bob Dylan (thx JW!!). Hij wist niet wat hij zag!! En daarnaast nog vele gigjes aan voor hem onbekende en bekende muziek. Film en muziek downloaden is hier nog niet echt ingeburgerd omdat, als er al internetverbinding is, dit super traag gaat.
Zoals ik het nu zie, zal ik zeker terug gaan naar Kawempe en het contact met Tim onderhouden.

Voor meer belevenissen in Kampala, zie de foto's (slideshow hiernaast is ook link naar Flickr). Ik heb nu wat tekst bij de foto's geschreven.

Het leven in Kampala

Maandag 4 oktober

Vandaag staat er een rondleiding door de stad Kampala gepland. Een gids leert me de stad kennen, maar vooral ook de gewoonten van de Ugandees.
Sander, eigenaar guesthouse ICU, vertelde me gister wat ik als eerste moet vergeten in Afrika: dat is TIJD. Een grote verrassing dan ook dat Tim (nee, niet mijn zoon maar een rasechte Oegandees, 27 jaar), exact op de afgesproken tijd zich meldde.
Ik ging er vanuit dat hij me gedurende een dagdeel zou begeleiden, maar ik was s’avonds om 19 uur pas weer in het guesthouse. En heel veel indrukken en feitenkennis rijker.
Wat een mzungu (=blanke) meteen moet leren is om zich te verplaatsen in het locale vervoer.

De matatu
Een matatu is een taxibus (VWbusje). Het krioelt ervan in Kampala. De les die ik van Tim kreeg: 1. weet exact straat en gebouw waar je naar toe wilt. 2. weet tevoren de prijs. 3. heb altijd kleine coupures bij je. Heb je geen gepast geld, roep dan als je rijdt de conductor en geef hem je geld zodat hij tijd en gelegenheid krijgt om, gaande de rit, je wisselgeld terug te geven. Ook al is de taxi vol, er kan altijd nog wel iemand bij. Omdat je met een taxi vaak vast raakt in het verkeer en het dus lang kan duren voordat je je bestemming bereikt, is een taxi goedkoper dan een brommertaxi.

De boda boda
Een boda boda is een brommertaxi; in Westlandse term een buikschuiver. Mijn eerste rit op een boda boda heb ik gisteren al mogen ondergaan. Tim zette me op de foto, maar let wel, hij moest ook nog
achterop. Met z’n drieën dus lekker dicht tegen elkaar aan. Ik zie ze ook wel met vier rijden. Er was net een plensbui geweest, de straten waren lekker glibberig. En het lijkt een sport van de chauffeur om niet in stilstand te komen, dus lekker overal omheen slalommen. Ook hier weer geldt dat je tevoren precies moet aangeven waar je moet zijn en hoeveel het kost.

Downtown en Uptown
Er bestaan verschillende delen in Kampala en het contrast is groot. In korte loopafstand gaat het arme deel (downtown) over in het rijke deel (uptown). Downtown zie ik een enorm chaotisch straatbeeld, goederen worden op straat verkocht, de straten zijn smerig, het krioelt er van de mensen. Overal beweegt het. Ik kon er nauwelijks foto’s nemen omdat ik alleen maar bewegende mensen zag. Uptown zijn zeer moderne bankgebouwen en hotels. Ruim gebouwd met de nodige parken erom heen. Overal is security, met stoere geweren. Als je een restaurant of bank in gaat, ga je door een detectiepoortje en worden tassen en zakken gecontroleerd. De security in Kampala is na de aanslag tijdens het WK enorm verscherpt.

Ambassade
Uptown staan ook de ambassadegebouwen. Tim bracht me in het gebouw van de KPMG (!) naar de vierde verdieping waar de Nederlands ambassade is gevestigd. Ik werd er hartelijk welkom geheten en mij werd aangeraden om me te registreren. Als er vanwege wat voor omstandigheden dan ook gevaar dreigt, krijg je bericht op mobiel en mail. En verder ook als er leuke bijeenkomsten zijn die de ambassade organiseert.

Ik zal morgen mijn blog vervolgen want ik kan vandaag met Henk mee naar Mukono. En die staat ineens voor de deur! Ik heb een heleboel foto's kunnen uploaden. Ik moet ze nog wel editen, maar nu geen tijd meer. Zie hiernaast de slideshow (dat linkt naar mijn Flickr-account)

In Uganda!

Het is gelukt, ik ben gearriveerd. Nu gaat het blog dus echt beginnen. Maar o jee, wat zal ik moeten wennen....hele trage internetverbinding en een brak toetsenbord (op pc van het guesthouse). Letters blijven steeds hangen. Nou ja, toch boven verwachting dat ik in de eerste uren van Uganda al kan bloggen.
Aan een ieder die naar de zuidelijke werelddelen wil vliegen, raad ik de Emirates aan. Een relatief jonge vliegmaatschappij met een nieuwe vloot. Veel ruimte in de toestellen en van alle gemakken voorzien. Ik heb het er naar mn zin gehad. Van Dubai niet veel gezien want het was al middernacht. Maar een hypermodern vliegveld.


Op Entebbe stond Habat, de afhaaloegandees, met een papiertje in de lucht te zwaaien met Jacky erop. En hij bracht me in een luxe car over stoffige (asfalt) wegen, naar het ICU guesthouse in Kampala. Dit house is van alle gemakken voorzien en de eigenaar is Sander, die hier met zijn Nederlands gezin al zo'n drie jaar woont. Ik moet nog horen wat ze hier allemaal uitspoken. Ik zal hier 2 nachten blijven. Morgenochtend staat er een rondleiding met gids gepland door de stad. Als ik maar geen goud of zilver omhang, want dat is in het stadse leven teveel een uitdaging hoorde ik net.

Nog even online @home

Nog een klein, laatste berichtje vanuit Nederland. Zo gemakkelijk als dat hier nog kan: je zet je pc aan en meteen online. Dat zal de komende tijd anders zijn. Ik zal me in Uganda goed realiseren welk een luxe het is om, zonder dat je het je bewust bent, voortdurend on- en offline kan werken.
Om een aan mij veelgestelde vraag van de laatste weken te beantwoorden: Uganda heeft een oppervlakte van 236.000 km². Dat is 7 x Nederland. Verder is het er 1 uur later als in Nederland. Als de wintertijd bij ons in gaat, dan is er 2 uur tijdsverschil.

Mijn tas is gepakt en in plaats van balpennen om uit te delen aan de kindertjes, kreeg ik USBsticks mee van mijn familie. Ik hoop er nijvere studenten blij mee te maken.