Een voetbal en een tv

Na een opbouw van ongeveer 7 jaar is het Matendo Beroepstrainingscentrum onlangs van start gegaan. Ik wist nog niet van dit heugelijke feit en ben blij verrast dat het zo ver is. Het is een lange, moeizame weg geweest voor Jackson. Maar het resultaat is daar!
Een project dat een lange ontwikkeltijd heeft, is meestal duurzamer dan een in korte tijd uit de grond gestampte locatie. Ook tijdens deze reis hoor ik weer teveel over projecten die van korte levensduur zijn. Als het proces te snel gaat, is het gevaar dat de verantwoordelijkheid niet wordt gedragen door de plaatselijke bevolking.

Manager Josephine in gesprek met de vader van een student

In totaal zijn er nu 25 studenten van 15 tot 26 jaar. Ze volgen een training voor een vak, dat hen later in staat stelt om in eigen levensonderhoud te voorzien: naaien, haarverzorging, techniek, metselen etc. Naast een aantal vakleerkrachten is er een manager aangesteld: Josephine. Een hartelijke jonge vrouw met pit, die goed overzicht heeft. Ik hoor van verschillende kanten positieve berichten over haar.
Omdat sommigen studenten van ver komen, is er naarstig naar huisvesting gezocht. In het trainingscentrum is een slaapzaal voor de jongens ingericht en Jackson heeft zijn huis afgestaan voor de meiden.

Student met de naaileerkracht 

Ondersteuning weeskinderen

Leren metselen

’s Morgens vroeg arriveert er nog een nieuwe studente. Ze wordt gebracht door haar zus. Matras en tas onder de arm geklemd, met z’n drieën op de boda boda. Josephine doet de intake en helaas, zoals bijna de helft van de studenten, is ze weeskind. Dat betekent dat ze geen ouders heeft om haar financieel te ondersteunen. Het schoolgeld heeft het trainingscentrum hard nodig om verder te ontwikkelen. Want, hoe mooi ook dat het is gestart, er ontbreekt nog van alles. Toch wordt het meisje opgenomen. De verwachting is dat als het centrum eenmaal goed draait, de overheid het goede voorbeeld ziet en zal bijspringen.

Het vak kapster: een echte kunst

Een voetbal en een tv
Ik krijg een uitgebreide rondleiding door het centrum. Na afloop wordt de hele groep bij elkaar geroepen voor de peptalk van Jackson. Dat kan hij als geen ander. Verder word ik officieel geïntroduceerd (dat is in Uganda een plechtig moment) als de vertegenwoordiger van Matendo Nederland.
Na afloop van de speech, het Engels wordt vertaald in de locale taal Luganda, krijgt de groep de gelegenheid om aan mij vragen te stellen.

Praktijkonderwijs techniek

Een welbespraakte jongen omlijst zijn vraag met veel loftuitingen en dankbaarheid voor de kans die hem geboden wordt om zich te ontwikkelen. En de watervoorziening waar Matendo Nederland in investeert is ook prachtig. Maar graag een voetbal en een TV (binnenkort voor de WK). Want jongens die hun thuis hebben in het centrum, vervelen zich kapot 's avonds. Het dorp is ver weg en er niets te beleven op de heuvel waar het centrum is gebouwd. Elektriciteit is wel aangelegd maar er is nog geen geld om maandelijks de stroom te kopen. En er zijn ook nog veel te weinig materialen om mee te oefenen.
Ik adviseer hen gezamenlijk een lijst te maken met alles wat nodig is. En samen met de staf daarin de prioriteiten aan te geven.
Het zal een lange lijst worden verwacht ik.

De groep studenten en leerkrachten, maart 2014

Naar Matendo in Kibaale

Op afgesproken tijd, 10 uur 's morgens, word ik opgehaald door Jackson en chauffeur. Zij komen uit Kampala en hebben er al een aantal uren rijden op zitten. Van Masaka rijden we binnendoor naar Kibaale. De afstand is ongeveer 200 km over hobbelige zandwegen. Er zijn geen richtingaanwijzers. Als we in sommige dorpen aan mannen vragen of we links of rechts moeten, wordt er druk heen en weer gewezen. Onze Ugandese chauffeur, Francis, gelooft hen meteen. Ik zit achterin de auto en heb een kaart van Uganda. Tot 2x toe zie ik dat we een foute afslag nemen. Dat laat ik Francis zien maar die gelooft de kaart niet en mij als vrouwelijke, blanke buitenstaander al helemaal niet. Blik op oneindig en je komt er wel lijkt hij te denken. En in Kibaale komen doen we! Al rijden we zo'n beetje 2 uur om.

De reis gaat over droge, stoffige wegen vol met gaten en kuilen. Het is heet in de auto zonder airco. De open ramen moeten vaak dicht omdat er bij het passeren van een auto een dichte, mistige stofwolk ontstaat. Bij aankomst zit alles onder een laag rode stof, inclusief wijzelf. Een welbekend verschijnsel in Uganda.

Francis en Jackson

De Ugandese pot

Eten wat de pot schaft
In de enige stad die we passeren, Mubende, eten we in een lokaal restaurantje de Ugandese pot (matooke, bruine bonen, vlees, rode pindasaus en rijst). Ergens ver achter het restaurantje, tussen de bananenbomen is een latrine. In een stad als deze meestal met vliegen en stank. Maar ja, je moet wat.
Na 8 uur hobbelen over slechte wegen, bereiken we in de schemer het dorp Ngangi in Kibaale.

Het (ouderlijk) huis van Jackson blijkt sinds kort in gebruik genomen door studenten van het Matendo Trainingscentrum. Zie verder blog Een voetbal en een tv.
Het zijn 6 meiden en 2 begeleidsters in huis. Ze hollen rond om de avondmaaltijd klaar te maken en onze bedden in gereedheid te brengen. Op mijn komst hadden ze niet gerekend en ik stel voor om op de bank te slapen. Maar daar komt niets van in. Stel je voor, een blanke op een sofa in de kamer!

Dansen en zingen tot je er bij neer valt

Het wordt een gezellig maaltijd, wederom met het lokale voedsel. In het huis is geen stromend water en elektriciteit en we eten bij het licht van een olielamp. Eerst zijn de meiden heel verlegen maar het ijs breekt snel als Jackson me introduceert: Ze hoeven zich niet onderdanig te gedragen, ik ben als een vriend en familie van hen. Een 2-jarig jongetje staart voortdurend naar mijn blote voeten. Zo wit….dat heeft ie nog nooit gezien, zegt de moeder.

Het huis is afgelegen, het is er doodstil en pikkedonker. Na de afwas die de meiden buiten in het donker doen, klinkt er vrolijk gezang uit hun slaapvertrek. Ze dansen, zingen, yellen en trommelen (op een jerrycan). De voorzang doen ze bij toerbeurt. En het gaat aan één stuk door. Ik doe een tijdje mee en beleef een onvergetelijke avond.

Voor een duurzame toekomst

Tijdens het wachten op de deelnemers voor de NGO meeting, zie blog Oprichting NGO, krijgen we voldoende tijd om kennis te maken met het dorp Mpembwe. Lenke en Caroline zijn hier welbekenden. Ze grijpen de gelegenheid aan om te kijken wat de inwoners doen met de adviezen die ze de afgelopen periode kregen, zoals over een alternatieve vuurplaats.

Fuel saving stoves

Een prima uitgewerke stove die we aantreffen in Mpembwe 

In de 2 dorpen zijn demonstraties gegeven hoe je met simpele middelen zelf je vuurplaats efficiënter maakt. Er wordt doorgaans op open vuur gekookt. Dit geeft vervuiling en warmteverlies. De alternatieve vuurplaats wordt gemaakt van modder, soms gemixt met stro of as of stenen. Er zijn geen speciale gereedschappen voor nodig en iedereen kan het zelf maken. Vanwege het ontwerp brandt het vuur efficiënter, is er minder brandstof nodig en verminderde productie van rook. Zie verder een artikel over deze methodiek Firewood saving stoves

Het is hoopgevend wat we aantreffen. Sommigen vuurplaatsen staan er prachtig verzorgd bij. Bij een aantal kunnen er nog wat tips gegeven worden. Het is belangrijk dat de vrouwen zelf de winst die het hen oplevert, gaan ervaren. Sommige hebben er nog niet aan gewerkt, omdat ze er het nut nog niet van in zien. Iets wat je je hele leven al op hun manier doen, ga je niet zomaar veranderen. Maar ook dit is een proces. Tijd nemen voor de intrinsieke motivatie!

De moeder van 8 kinderen

Een plaatje van de chaos

Orde en netheid
We schuiven ook aan op het erf van een moeder met 8 kinderen. Zij heeft haar stove redelijk voor elkaar in een apart stookhutje. In huis ziet het er niet best uit. Het zijn 2 hokjes van 1½ x 1½ en een onbeschrijflijk chaos. Een berg mais in een hoek, de vloer ligt bezaaid met kleren en afval, hier en daar een verfrommeld schoolboek. Hier woont en slaapt ze met haar 8 kinderen. Zoals zoveel vrouwen is er geen man: dood (Aids) of gewoon vertrokken. Ook deze vrouwen worden door de overheid verplicht om voor het gezin een aantal voorzieningen te treffen. Zoals het hebben van een latrine en orde en reinheid. De moeder beschikt over niets van dit alles en als er controle zou zijn vanuit de overheid, dan riskeert ze zelfs een gevangenisstraf van een aantal weken. Of een werkstraf (zoals het schoonmaken van latrines!)
Ze belooft Caroline beterschap en bij een volgend bezoek zal het op orde zijn. Caroline verzucht: mooie wetgeving maar de overheid investeert er is niets in. Controle? Laat me niet lachen.

Stenen maken
In Uganda worden stenen doorgaans gebakken in een houtoven. Dit is een langdurig proces en kost veel brandstof. Reggie heeft voor het dorp

Het apparaat waar de stenen handmatig mee worden gemaakt

Mpembwe gereedschap aangeschaft om op een geheel andere wijze stenen te maken, de zogeheten ISSB (Interlocking Stabilised Soil Bricks). Het enige dat nodig is cement, rivierzand, murram (fijne rode aarde) en water.

Honderden stenen liggen al klaar. Het moeten er 5000 worden.

Met de stenen zal een modelhuis gebouwd worden. Het dorpshoofd is gevraagd een van de meest kwetsbare gezinnen naar voren te schuiven. Dat is het gezin van Jemeo geworden, een alleenstaande vrouw met 9 kinderen waarvan er 1 gehandicapt is. Zij mag in het huis gaan wonen als het klaar is. Haar zoons werken er nu hard aan mee om de 5000 stenen die nodig zijn, voor elkaar te krijgen.
Er zijn nog andere mannen in het dorp die meehelpen. Ze krijgen geen loon maar dagelijks een lunch aangeboden die Jemeo, met geld van UgoGreen, voor de werkploeg klaarmaakt.

Ook de kinderen eten mee met de warme lunch

Oprichting NGO

Afwachten of er meer vrouwen komen

Om meer mogelijkheden te hebben voor ontwikkelingssamenwerking, kan het oprichten van een lokale NGO van belang zijn. NGO's worden door politici meestal ‘maatschappelijke organisaties’ genoemd.
Het bestuur van een lokale NGO bestaat uitsluitend uit leden van de lokale bevolking.

Er zijn 2 dorpen in het plattelandsgebied van de omgeving van Masaka waar Lenke en Reggie van UGoGreen diverse activiteiten ontplooien. Het plan is om een NGO op te richten. Ik ga een aantal keren met hen mee naar de community's.

Eerste van links is Caroline

We gaan op zoek naar vrouwen die zich als bestuurslid willen verbinden aan de NGO. Er is bewust gekozen om hier vrouwen voor te vragen. Women-empowerment wordt in alle activiteiten meegenomen. Er zijn een aantal namen verzameld en via de telefoon maken we afspraken voor een meeting.
Voor dit soort bezoeken is Caroline van levensbelang. Ze is Ugandees, maatschappelijk werker en spreekt de lokale taal.

De nieuwe NGObestuursleden  van Vuuma

Vuuma village
Na een Ugandees halfuurtje is iedereen gearriveerd en kan de vergadering beginnen. Een onderwijzeres, die ook gevraagd wordt toe te treden, noteert meteen de besluiten. Na wat over en weer gepraat, zijn er al snel 3 "ja, ik wil" uitspraken.
Op naar het volgende dorp.

Mpembwe village
Hier wordt het wachten voor we kunnen beginnen met de meeting wat langer dan een Ugandees halfuurtje. We maken een rondje door het dorp en krijgen alle tijd om kennis te maken met de bewoners. Zie verder in blog Een duurzame toekomst.

In Mpembwe village is UGoGreen begonnen met een project om op een alternatieve manier stenen te maken voor het bouwen van een huis. Een interessant proces. Zie hierover ook het blog Een duurzame toekomst. De mannen die er hard aan werken krijgen een lunch aangeboden. Een voor het bestuur beoogde vrouw is druk bezig met het klaarmaken van de lunch en heeft voorlopig nog geen tijd voor de meeting. Van de andere vrouw is niet bekend waar ze is.
Maar aan het einde van de middag ook hier een succes. Na een aantal informatieve vragen zeggen de vrouwen volmondig ja tegen hun nieuwe functie.
De kick-off van de NGO is volgende week gepland. Dan worden het voltallige bestuur bijeen verwacht in coffeehouse Plot 99 van Lenke en Reggie in Masaka.

Leren nuanceren

Ontwikkelingswerk: Biedt onderwijs in plaats van kleren
Een veel gehoorde uitspraak van (ervaren) ontwikkelingswerkers is dat een land als Uganda verder geholpen moet worden door mensen onderwijs te bieden. 
Breng geen kleren of afgedankte hardware uit het westen, maar educatie!
Dat lijkt heel aannemelijk. Maar simpel is de redenering niet. Want scholen bouwen en leerlingen sponsoren is niet meteen de ideale oplossing. De jongere die een kans krijgt om naar school te gaan (zie hiervoor ook mijn blog Een gesponsorde leerling), moet het wel doen met het Ugandese schoolsysteem. Dat bestaat uit rijtjes leren, als A de vraag is, dan is B het antwoord. Het is zwart of wit. Er worden geen nuances aangeleerd, meerdere antwoorden zijn niet mogelijk. De vrijheid van associatie wordt niet door onderwijs of samenleving meegegeven. Het zit niet in hun aard.
Dat staat het denken, een visie, planning op een langere termijn in de weg.

Goed versus slecht
Waar doe je goed aan? Wat wil de Ugandees zelf? Vullen wij het toch nog steeds te veel voor hen in? Wil de Ugandees wel iets?
In ieder geval staat men niet open voor inmenging van de westerse wereld in hun overtuiging. Dat is onlangs weer gebleken met de ondertekening van de anti-homo wet en de wet op de pornografie.
In het onderwijssysteem worden geen nuances geleerd. Dus hetero is goed, dat is gericht zijn op voortplanting,voortzetting van het ras. Homo zijn is slecht en pervers.
Ik had het niet als zodanig ingeschat maar 95 % van de bevolking staat achter deze mening. En de president Museveni is door zijn ondertekening een held.
Zie de krantenberichten die ik vandaag in de Daily Monitor aantrof.

Gevolg van de onlangs getekende wet op pornografie: verbod op dragen van minirok of andere vormen van uitdagende kleding

Van zulke berichten word je niet vrolijk.
Tja, wat staat ons te doen? Welke weg moeten we inslaan met ontwikkelingswerk. Ons volledig terugtrekken? Aan de kant blijven staan toekijken? Dat is ook een keuze.

Iets of niets?
Voorlopig blijft Uganda voor mij een interessant land. Ik heb niet het idee dat ik zo goed ben en dat ik mensen moet helpen. Ik heb ook niet het idee dat de kindjes er blijer van worden als ze hun shirtjes en jurkjes met gaten inruilen voor frisse nieuwe kleding. En dat ze er beter van worden als ze voortaan op sportschoenen lopen in plaats van op blote voeten. In de community's die ik de afgelopen dagen bezocht, lijkt het erop dat men zich daar absoluut niet druk om maakt. En daarmee is mijn overtuiging duidelijker geworden dat de gedachte van het brengen van kleren alleen maar 'witte' gedachten. Zo leven wij.

Voor mij is het niet zwart of wit om iets of niets te ondernemen. Voor mij is het de uitdaging, de nieuwsgierigheid. Of noem het de nuance om een weg te vinden.

Wat vinden jullie? Reacties welkom.

Een gesponsorde leerling

Gebouw van de middelbare school, Shafic in schooluniform

I have problems, can you please come?

Zo luidde de vraag die Lenke via de telefoon van Shafic kreeg.
Shafic is een van de jongeren die via de organisatie van Lenke en Reggie, UGoGreen, een studiebeurs krijgt. De (kost)school is ongeveer een kwartier rijden vanaf Masaka. De toon van de jongen was dusdanig serieus dat Lenke besloot om polshoogte te nemen. Ik ga met haar mee.

De bezittingen van Shafic

We worden ontvangen in het kantoor van de hoofdonderwijzer waar ook een aantal andere docenten rondhangen. Een van hen krijgt de opdracht om de jongen op te halen en al snel komt Shafic zijn verhaal doen. Het blijkt niet om een gezondheids-, maar om een geldprobleem te gaan.

Het schoolgebouw ziet er goed uit aan de buitenkant. De school staat goed aangeschreven.
Overdag is de slaapzaal op slot, maar omdat Shafic ons iets moet laten zien, krijgt hij toestemming voor een sleutel. De jongensslaapzaal is nogal verwaarloosd. Een schamel stapelbed, spijkers aan de muur waar hun kleren aan hangen, schoolboeken ergens op een plankje gestapeld. Hier een daar een open blauwe emmer. Eentje is omgevallen en de

gehele slaapzaal is gevuld met een doordringende urinegeur.

De slaapzaal

Shafic ziet er onberispelijk uit met een gladgestreken lichtblauwe pantalon en een hagelwit overhemd. Dat vind ik altijd zo verwonderlijk, die kraakheldere en nette kleding van de Ugandese mannen en vrouwen, ongeacht vanuit welke leefomstandigheden ze komen.

Gemakkelijk is niet duurzaam
Om de sponsoring voor school te behouden, wordt van Shafic verwacht dat hij zijn best doet en goede resultaten behaald. Hij zit pas 2 maanden op deze school en hij lijkt nog niet geheel door te hebben hoe hij de beste resultaten kan behalen. Met name als goed eindresultaat voor zichzelf.
Hij zou zijn de kans voor onderwijs moeten benutten door zelf keihard te studeren. Maar hij zoekt nu naar een gemakkelijke weg: als je het handig aanpakt, kun je ook op een bepaalde manier punten kopen. Mzungu Lenke gaat er niet op in en geeft hem te verstaan dat hij zijn tijd en energie beter kan besteden aan het bijspijkeren van zijn wiskunde. Daarmee kun je uiteindelijk zelfstandig en een betere toekomst tegemoet gaan.

Een afspraak met de Prime Minister

Tijdens mijn verblijf in Uganda in 2010 ontmoette ik Jackson Kasozi. Ik werd aan hem voorgesteld door zijn zoon Robert, die leraar was op de meisjesschool waar ik computerles gaf. Jackson was in zijn geboortestreek Kibaale bezig met het opzetten van een Beroepstrainingscentrum voor jongeren van 13 tot 24 jaar. Daarmee samenhangend wilde hij de levensomstandigheden van dit plattelandsgebied verbeteren. Aan de ontwikkeling van het trainingscentrum was een kerkelijke gemeenschap uit Engeland verbonden waar Jackson zelf als dominee 10 jaar had gewerkt. Maar veel hulp was nodig en Jackson vroeg me mee te helpen het project verder uit te werken. Het was een mooie uitdaging en om een goede basis te hebben in Nederland richtte ik een stichting op onder de naam Matendo.

Watervoorziening

Waterpomp in het dorp Ngangi

We besloten dat Matendo zich zou richten op de watervoorziening in de community waar het Trainingscentrum in opbouw was. De Engelse donoren financierden het centrum. In overleg met de lokale dorpshoofden werden plekken aangewezen voor de bouw van waterpompen. In projectvorm heeft Matendo nu 3 waterpompen kunnen realiseren.

Van Reverand tot Prime Minister
Jackson was een ideale contactpersoon voor de stichting Matendo. Hij kende zijn geboortestreek Kibaale als geen ander, was welbespraakt en communicatief op alle niveaus. Of het nu met niet-geschoolden in de community was als met een directeur van een nationaal waterbedrijf in Nederland (tijdens een kort verblijf in Nederland in 2011). Overal maakte hij indruk. Daarnaast heeft hij een lange termijn visie, iets wat bij menig Ugandees ontbreekt. Zo had hij een indrukwekkend ontwikkelingsplan voor het district Kibaale.

In 2012 werd Jackson gevraagd om toe te treden als 1e adviseur van His Majesty Solomon Gafabusa Iguru van het Bunyoro Kingdom.

His Majesty en Jackson tijdens ons bezoek in 2013

De 5 districten van Bunyoro-Kitara - onderste is Kibaale

Een koninkrijk in Uganda
Sinds de invoering van de Grondwet van Uganda in 1995 zijn 4 koninkrijken als zodanig door de regering van Uganda erkend: Boeganda, Bunyoro-Kitara, Busoga en Toro. Elk van dezen heeft een eigen beperkt politiek systeem, een eigen vorst en een eigen vlag.
Het koninkrijk van Bunyoro-Kitara is bestaat uit 5 grote districten. Kibaale is daar eentje van.

Rev Jackson Nsamba Kasozi, the prime minister of Bunyoro Kingdom

Het is plattelandsgebied, de bevolking is arm en weinig ontwikkeld. Maar het gebied is rijk aan grondstoffen, met name olie en mineralen en biedt grote kansen voor ontwikkeling. Op dit moment is er een strijd gaande om die ontwikkelingsmogelijkheden daadwerkelijk aan de bevolking toe te kennen. Zie het artikel dat onlangs verscheen in de Daily Monitor waarin Jackson de regering oproept om alle bezittingen terug te geven aan het koninkrijk: Bunyoro demands return of property

Doel bezoek
Om rapport uit te brengen over de 3e waterpomp die Matendo heeft gerealiseerd, plande ik deze reis naar Uganda. De eerste dagen zou ik in Masaka verblijven om Lenke en Reggie te bezoeken en me te verdiepen in de projecten die hun stichting UGoGreen is aangegaan.

Het afgelopen jaar was mijn contact met Jackson vanuit Nederland moeizaam. Hij had een zeer drukke agenda, veel op reis met His Majesty en rende van de ene naar de andere conferentie. Ik heb hem geregeld voorgesteld een ander contactpersoon naar voren te schuiven. Maar Jackson wil het nadrukkelijk zelf blijven doen omdat het contract bij de koning tijdelijk is.

Dan maar zondag
We kwamen overeen dat de maand maart heeft meest gelegen kwam voor mijn bezoek. We spraken af dat ik donderdag met Jackson naar Kibaale zou reizen. Helaas loopt het toch weer anders. De koning is ziek en Jackson moet hem in van alles vervangen. Zo heeft hij a.s. vrijdag een afspraak met de Minister van Binnenlandse zaken van Uganda in het residentieel paleis in de stad Hoima.
Jackson kan niet eerder dan zondag met mij naar Kibaale reizen.

Vogels spotten

Om kwart voor 7 vanmorgen heb ik voor de poort van mijn B&B Vila Katwe afgesproken met mijn vaste boda boda jongen. Maar hij staat er niet en de kans die ik hem geef van 7 minuten speling, grijpt hij niet. Oké, voor hem tien andere welwillende chauffeurs. Om 7 uur heb ik bij de vogelhut van Nabajjuzi Wetland, net buiten Masaka een afspraak met een vogelkenner. Hij zal mij in een paar uur kennis bijbrengen van Ugandese vogels.

Tonny, vogelhut met uitzicht op Nabajjuzi Wetland

De birdguide is aanbevolen door Wycliffe, de gastheer van Vila Katwe. Ik maakte telefonisch de afspraak met Tonny en aan zijn stem te horen veronderstelde ik dat hij een vrouw was. Toen Wycliffe me gisteravond nog ter voorbereiding een dikke vogelbijbel kwam brengen, moest hij er wel om lachen. Nee nee, het is een jongeman. En, ik moest het met nadruk horen, hij was geen homo.
Anyways, ik ben de discussie maar niet aangegaan. En voor iedereen die het wil weten: ik merk en zie niets op straat of in de krant over dit onderwerp waar de gemoederen bij ons zo hoog voor oplopen.

Ross's Turaco, prachtig en heel bijzonder in de vlucht

Tonny heeft een goeie telescoop en hij blijkt een echte kenner. Hij werkt voor Nature Uganda, the East Africa Natural History Society. Moeiteloos en snel zoomt hij de telescoop in op de vele verschillende vogels. We kijken van de uitkijktoren uit over het moeras. Daarnaast ondernemen we ook een wandeling door een stukje oerbos.

Ik ben de enige deelnemer en Tonny laat me enthousiast de vogels die we spotten in zijn boek zien. Na een aantal uren heb ik 30 verschillende soorten opgeschreven. Prachtige vogels in tropische kleuren. Ik heb ze perfect kunnen zien door de telescoop, maar ben ook dik tevreden met mijn nieuwe lichtgewicht 8x20 Leitzkijker.
Ik heb ook wat proberen vast te leggen met mijn camera, maar die is niet echt toereikend.

De special van dit gebied, de Shoebill, niet gezien. Maar dan wel: Sacred Ibis, Woodland Kingfishers, Black Headed Weavers, Scarlet chested Sunbirds, Rosses's Turaco, African Paradise Flycatcher, African Harrier Hawk etc.


.

Sommige zaken wennen nooit

Voor mijn jaarlijks bezoek ben ik weer in Uganda neergestreken. Doel van het bezoek is het rapporteren van de voortgang van de 3e waterpomp die we konden realiseren met donaties via de 1%Club. Daarnaast verzamel ik informatie over onderwerpen en projecten waar we ons als Matendo in een volgende fase op kunnen richten.

De eerste dagen ben ik in Masaka, het dorp waar Lenke en Reggie Plot 99, een restaurant, hebben. Zie hiervoor het blog Een dappere Belg in Masaka dat ik vorig jaar schreef. Naast het restaurant hebben ze verschillende (sociale) projecten opgestart onder de naam UGoGreen. Duurzaamheid van alles wat ze doen staat hoog in het vaandel: Buiding a sustainable future. De auto waarin ik ook mag rijden van Entebbe via Kampala naar Masaka lijkt in contrast met green. Maar als je over de drempel stapt om zelf auto te rijden in stad en ommeland van Uganda, dan is het zeker om aan te bevelen. In het chaotische drukte van de stad geldt het recht van de sterkste.....

Dit is Uganda
Het is altijd weer even wennen als ik geland ben op Afrikaanse bodem. De temperatuur, de omslachtigheid van afhandeling van administratieve zaken, de trage tred van de gemiddelde Ugandees, de speakers (met muziek of een live-prekende dominee) die dag en nacht schallen door de straten, de elektriciteit die hapert. Of, zoals onlangs is ingesteld in de regio Masaka (waar ik op dit moment verblijf): van vrijdag tot en met zondag overdag Power Off! `s Avonds na 6 uur floept het weer aan. Maar men neemt het niet zo nauw met de tijd en zondagavond was het pas half 9. Dan heb je intussen anderhalf uur in het donker gezeten want om stipt 7 uur, iedere avond, is het hier donker.
Maar ja, dat went.

Wat niet went
Boda boda's (brommers) en fietsen worden voor alle soorten van transport ingezet. Van het vervoer van mensen tot meubilair tot dieren.

Zondag op het heetst van de dag reden we door de hoofdstad Kampala. In de chaos van het verkeer rijdt een boda boda. 2 bundels met 10 levende kippen hangen ondersteboven met de poten vastgebonden aan de achterbumper van brommer. De chauffeur manoeuvreert behendig tussen het verkeer op de rotonde, de bungelende koppen raken nog net niet de grond. Op weg naar de kakelverse lunch.
Een volgende dag een soortgelijk tafereel: een vrij fors levend varken, vastgebonden onder een snelbinder van de boda boda.

Lenke is een uitzonderlijke dierenvriend. Maar ook zij laat de kippen levend met de boda boda arriveren bij haar restaurant. Om het proces van levende kip tot aan de curry die ze op de menukaart heeft, geheel mee te maken heeft ze het 'vermoorden' (zo heet dat op z'n Belgs) van de kippen aan de lijve aanschouwt. De portier van haar restaurant draait er zijn hand niet voor om. Geef hem een mes en met een goeie haal langs de keel zijn de beesten verlost van het aardse bestaan.