Matendo Waterproject in regio Kibaale

Waterfilters
Van het bedrijf Tulip Waterfilters kregen we waterfilters mee om te kijken of Matendo een rol in verspreiding in de regio Kibaale kan krijgen. De actieve koolkern in het waterfilter, neutraliseert de smaak van het water en verwijdert bacteriën. Hierdoor hoeft drinkwater niet meer gekookt te worden. Het is een eenvoudige, doeltreffende oplossing en gaat een jaar mee in een gezin van acht kinderen (1 filter levert 7.000 liter schoon drinkwater; vier tot vijf liter per uur.).
De waterfilters worden in Nederland (Europa) aan de man gebracht. Ook in onze westerse wereld is het een handig apparaat. Je kunt het meenemen op vakantie of in je zeilboot. Alle watersoorten zijn namelijk geschikt om te filteren, van vijver tot verontreinigde rivier/meer. Bovendien kan een waterfilter een nuttig onderdeel zijn van een survivalpakket in ieders huishouden.
Het bedrijf Tulip Waterfilter werkt samen met verschillende hulporganisaties in Afrika. Voor ieder filter dat verkocht wordt, doneert het bedrijf een filter aan een hulporganisatie in Afrika. De hulporganisatie zorgt voor verspreiding van de filters in combinatie van voorlichting over de noodzaak van schoon drinkwater.

Aan verschillende sleutelfiguren uit de gemeenschap rondom het Trainingscentrum van Matendo, hebben we de filters gedemonstreerd en overhandigd. Zoals aan de voorzitter van het watercomité van Ngangi, aan het ingenieursbureau die de waterbron gaat uitvoeren, aan de dominee en verschillende andere personen die een leidende taak hebben in de gemeenschap.
Het ingenieursbureau was zeer geïnteresseerd en we spraken af dat we hen rechtstreeks in contact brengen met het Tulipbedrijf in Nederland.

De waterbron 
De activiteiten die we voor Matendo in Nederland opzetten, zullen projectgewijs uitgevoerd worden. Zo besloten we om de bouw van een waterbron voor bewoners van het dorp Ngangi verder uit te werken.
De bewoners hadden speciaal voor ons een bijeenkomst georganiseerd en lieten vol trots hun voorbereidingen zien. Zo was er al een begin gemaakt met:

• het uitgraven van een boorgat
• het samenstellen van een watercomité, bestaande uit inwoners van de gemeenschap. Het comité heeft als taak de bron te beheren en is verantwoordelijk voor het onderhoud en kleine reparaties
• het stukje land af te kopen waar de bron wordt uitgegraven. Dit laatste is belangrijk om te voorkomen dat de landeigenaar zich het water niet particulier toe-eigent.

Het was leuk om de vrouwen, die geportretteerd waren in de Nieuwskrant van Groningen, te ontmoeten.
We maakten van de gelegenheid gebruik om tijdens de bijeenkomst een waterfilter te demonstreren en te overhandigen aan het hoofd van het watercomité. (filmpje).

De projectbeschrijving van de waterbron is beschikbaar. We proberen zo spoedig mogelijk het geld bij elkaar te krijgen door middel van particuliere giften en fondsen.

Nemen en geven

Met een geleende auto en Robert als personal driver, reizen we naar het Kibaale District. Dit ligt ongeveer 225 km van Kampala. De afstand in kilometers is niet indrukwekkend, maar voor het afleggen van zo'n afstand moet je al gauw vijf tot zes uur rekenen. Voordat je Kampala uit bent, ben je al snel anderhalf uur verder. De hoofdweg van Kampala naar Fort Portal is het laatste jaar een eind verder geasfalteerd dan voorheen. Dat schiet dan wel weer lekker op.

Foto's en kleren
Het huis waarin we verblijven, heeft Jackson als oudste zoon, geërfd van zijn ouders. Het is een prachtig huis, maar heeft geen stromend water en elektriciteit.

Tijdens mijn vorige verblijf maakte ik van verschillende buren familieportretten. Deze liet ik afdrukken, in lijstjes gedaan en tijdens dit bezoek bracht ik ze rond. Onder het mom van: ik neem iets van jullie (jullie beeltenis), maar wil daar ook iets voor teruggeven. Het valt dan weer op dat ondanks de armoede en gezondheidsproblemen (Hiv/Aids), men zo vrolijk is. Blije gezichten, gelach, spelende kinderen die lol hebben met een rollende fietsband of een bal gemaakt van plastic zakjes.


Van de kinderkleren, die we meenamen vanuit Nederland, maken we per familie evenredige stapeltjes. Na ons vertrek heeft Jackson de kleren naar zijn buren en andere families gebracht.
We waken ervoor om zelf de rijke mzungus uit te hangen, die alleen maar komen 'geven'.

Weerzien oude bekenden

Ugandeze lunch in Mukono

Familiebezoeken
Bij de familie van Jackson worden we hartelijk ontvangen. In Mukono genieten we van een uitgebreide, Ugandeze lunch en maken kennis met de kinderen en kleinkinderen.

We worden ook uitgenodigd voor een lunch c.q party bij de familie waar Robert voor werkt. De heer des huizes werkt als topfunctionaris bij het ministerie. De levensomstandigheden waarin deze familie woont en leeft, staan in schril contrast met wat ik tot nog toe gezien heb in Uganda. Vol trots rijdt Robert ons door de poort, die automatisch opengaat als we ervoor staan. Het is een kasteel van een huis, met veel bijgebouwen en een zwembad. Binnen zijn marmeren vloeren, een mega-flatscreen, kinderen spelen op gameboys. In de kast met souvenirs staan ook de klompen en het mannetje/vrouwtje uit Edam.... Meneer is al heel vaak op doorreis op Schiphol geweest.

Lenke
In Kampala ontmoeten we Lenke. Met haar heb ik tijdens mijn verblijf in 2010 in Besaniya gewoond en samengewerkt. Na haar verblijf als vrijwilliger is Lenke teruggekeerd naar België. Maar intussen heeft ze daar huis en haard verkocht en probeert ze een bestaan op te bouwen in Uganda. Zie hiervoor haar weblog Uganda in de mist.
Na een uitgebreide koffiesessie in de stad, reist Lenke met ons mee terug naar Katooke, een buitenwijk van Kampala, waar we verblijven in het huis van Jackson. In het kleine huisje is geen elektriciteit en water. Maar tijdens het werk aan een ontwikkelingsproject vind ik het goed om aan de lijve te ervaren hoe het merendeel van de bevolking zich redt. Daarom verkiezen we deze accommodatie tijdens ons verblijf in Uganda.
Met kaarslicht en een biertje (dat ongekoeld ook best wel smaakt), hebben we een heel gezellige avond met elkaar.

Geoffrey

Het afgelopen jaar heb ik van verschillende mensen waar ik contact mee onderhoud, de vraag gehad Please, bring me a laptop. Een vrij standaard antwoord is dan in de sfeer van dat ik die niet op mijn rug heb groeien. Maar als ik er dan toch eentje op de kop heb getikt, is de keuze heel lastig aan wie of aan welke organisatie ik die moet schenken.  Ik besloot om de tweedehands laptop, te geven aan Geoffrey, de computerleraar van de meisjesschool Maria Goretti waar ik gewerkt heb. In het Colin Hotel in Mukono maak ik een afspraak met hem. Hij is flink gelovig en prijst mij, maar vooral De Heer die zijn gebeden heeft verhoord. Ik laat hem graag in zijn overtuiging dat het de sturing van God is en niet de goedgevigheid van mij.

Dat geven blijft ongemakkelijk, het houdt de ongelijkheid in stand, verwachtingen, afhankelijkheid.

Charles
Tijdens mijn verblijf in 2010 ontmoette ik Charles als Ugandees coördinator van vrijwilligers. Naast zijn werk als loanofficer in het microfinancieringsproject Sypo, is Charles de steun en toeverlaat van menig vrijwilliger. Hij was vroeger journalist en vanuit die professie vroeg ik hem in 2010 een paar dagen mee te gaan naar het Kibaale District. Zo maakte Charles ook kennis met Jackson en het project Matendo. Middels interviews met families en jongeren, maakte hij een portretverslag van de levensomstandigheden in Kibaale.

Het was een vrolijk weerzien op de terras van het welbekende Paradise Hotel in Mukono.
Charles begeleidt nog steeds vrijwilligers, met name vanuit Nederland en België, die via Counterparttravel worden uitgezonden. We bespraken de mogelijkheden om vrijwilligers ook in te zetten voor het Matendo project in Kibaale. Vrijwilligers kunnen er binnenkort al aan de slag bij de opstart van de trainingen in het Vocational Training Center van Matendo.

Even terug in Uganda

Na ruim en jaar land ik weer op de rode aarde van Uganda.
Ik reis met Kobi en deze keer is er een strak programma dat afgewerkt moet worden. Het verblijf zal maar voor 14 dagen zijn. We bezoeken veel mensen, discussiëren over de voortgang van Matendo en de activiteiten die we in Nederland voor ogen hebben. We reizen naar het Kibaale District om de waterfilters uit te zetten en om de situatie omtrent de watervoorziening te bekijken. In het programma is ook een bezoek aan de stad Fort Portal opgenomen voor een hike in de Rwenzori's.

Robert, de zoon van Jackson, is onze 'personal driver' voor de grotere afstanden, die we afleggen. Hij werkt als privéchauffeur voor de familie van een hoge ambtenaar van de regering. Deze familie beschikt over meerdere auto's en om mzungus te rijden, kan hij geregeld een auto lenen uit het wagenpark van deze rijke familie.

Traffic jams
Desondanks neemt het reizen in Uganda veel tijd in beslag. Ook met een goeie 4wheeldrive sta je in en rondom Kampala voortdurend vast in het verkeer. Je hoort iedereen klagen over de jam maar het lijkt een uitzichtloze situatie.  De overheid onderneemt wel pogingen om het verkeer te reguleren.

Zo verschijnen er op sommige drukke kruispunten verkeerslichten. Dit blijken ook verkoopbare attributen te zijn. Zo hoorde ik van een ambtenaar van de gemeentelijke overheid van Kampala, dat binnen een week na plaatsing van de stoplichten, deze er al afgesloopt waren. Ze brengen flink geld op door verkoop in  een land als bijvoorbeeld Kenia.  De stoplichten die sinds kort geïnstalleerd zijn, worden op een ingenieuze manier vastgemaakt en hebben een beveiligingscode. Naast inzet van verkeerslichten, wil men het aantal matatu's (de welbekende taxibusjes in Uganda) drastisch inkrimpen. Ze moeten plaats gaan maken voor grotere bussen. Hier is dan nog wel een slag te winnen met de ontelbare particuliere beheerders van de matutu's. Op een redelijk eenvoudige manier verdienen ze een aardig inkomen aan deze vorm van public transport.

Als je haast hebt, is een boda boda een goede uitkomst. De jongens laveren met hun brommers zelfverzekerd tussen de dampende matatu's en auto's en we nemen de risico's voor lief. Ik heb hier in vorige blogs al menig lofzang over geuit.