Struggle for life

Drie kleine hutjes, op een terrein van banananbomen en mangobomen. De familie zit buiten als we aan komen. Jackson neemt alle tijd om ons te introduceren en brengt zowel hen als ons in een relaxte babbelsfeer. De taal die hier gesproken wordt is Bunyoro en geen Luganda dat in de omgeving van Kampala en Mukono gesproken wordt. Charles spreekt geen Bunyoro maar met Engels, dat voor velen de tweede voertaal is, gaat het ook goed. Soms met ondersteuning van Jackson die beide talen spreekt. De familie bestaat uit moeder (52 jaar), dochter (eind dertig) en veel kinderen. De kinderen zijn van de vrouwen zelf en er zijn verder weeskinderen van familieleden, die zijn overleden. Er zijn geen mannen, geen vaders, die zijn overleden. Er is geen honger. De bananen waar het Ugandeze hoofdvoedsel matooke van wordt gemaakt, zijn volop aanwezig. Evenals fruit, aardnoten, aardappels en mais.

Verder zijn er nauwelijks bestaansmiddelen. Er is geen elektriciteit, gas en stromend water. De waterbron is een behoorlijk eind lopen en niet erg schoon. Omdat er geen inkomsten zijn, is er ook geen geld voor onderwijs.

Bij een volgende familie hetzelfde verhaal. Bij deze familie woont nog een grootvader in, hij is 77. De moeder en hoofd van de hele familie die er woont, kijkt optimistisch de wereld in. Ze probeert alle dubbeltjes bij elkaar te rapen om kinderen enige vorm van onderwijs te bieden. Ze is er van overtuigd dat onderwijs even belangrijk is als voedsel. Charles is verrukt van haar tuin. Ze heeft een grote verscheidenheid aan fruitbomen. De bomen zijn al erg oud en dat getuigd van het bewustzijn om bomen niet zonder meer te kappen voor brandhout. Iets waar ook de broodnodige voorlichting voor is gepland binnen Matendo. Omdat er zonder beleid veel bomen worden gekapt, gaat de watervoorziening snel achteruit.

Het gesprek met een verpleegkundige vind plaats in een kleine apotheek in het dorp. Ze werk al acht jaar hier. Naast de vele gezondheidsproblemen vragen we haar in het gesprek met name te focussen op AIDS/HIV problemen. Ze verteld er open over en blijkt veel kennis te hebben. In een paar jaar tijd is het aantal positief gevonden mensen van 200 naar 1000 gestegen in deze kleine community. Samen met een aantal anderen social workers/nurses proberen ze de stigma's over AIDS te doorbreken. Er is een enorme angst om er vrijuit over te spreken. Je wordt vermeden, uitgesloten als je bekend dat je positief bent. Ze juicht een intensieve voorlichtingscampagne die Matendo van plan is, dan ook van harte toe.

De weeskinderen die wonen op het terrein van het ouderlijk huis van Jackson, hebben ook elk hun eigen, trieste verhaal. Dennis, 17 jaar, woont in een schuurtje. Zijn ouders zijn recent overleden, kort na elkaar. Zijn broer is ondergebracht bij familie in Kampala, zijn zusje (8 jaar) woont in hetzelfde dorp. Maar ze wordt zeer slecht verzorgd door de familie, de vrouw is weggelopen en de kinderen werden er aan hun lot overgelaten. Het meisje is eigenlijk altijd bij haar broer en in de dagen dat ik er was is besloten om haar matras maar weg te halen bij dat gezin en haar op te nemen bij de anderen.

Harriet is de oudste van de kinderen die er wonen. Ze is ook heel recent haar beide ouders verloren en heeft zelf drie kinderen, van drie verschillende mannen. Geen van de mannen is bij haar gebleven. Als ik haar naar haar leeftijd vraag, antwoordt ze: Ik denk van 25, maar het kan ook iets van 27 zijn. Ze hebben het niet bijgehouden. Harriet heeft een klein winkeltje in het dorp waar ze brood en suiker verkoopt. Maar het loopt niet erg. Ze houdt veel van kinderen. Heeft haar handen vol om haar eigen kinderen te verzorgen. Maar ook allerlei andere kinderen uit het dorp komen graag bij haar. Jackson zorgt dat er voldoende groente en fruit groeit waar ze van eten. En ze hebben een dak boven hun hoofd.

In de dagen dat ik er ben, ben ik een grote vakantie-attractie. Veel kinderen komen ‘de Mzungu kijken’ en gaande de dagen worden ze steeds vrijer en voelen mijn witte benen en aan mijn haar.

Niet alleen voor de kinderen ben ik bijzonder. Ook mensen uit de buurt komen aanwaaien. De pastor uit het dorp maakt een speciale afspraak. Hij wil me spreken. Het is niet duidelijk waarom en omdat hij alleen Bunyoro spreekt, moet er een vertaler bij. Dat is Fredrick. Op de veranda bij het huis van Jackson, begint de pastor zijn verhaal met een big smile. Hij slaat de Bijbel open en leest Psalm 20:1 voor. Fredrick doet zijn best om alles te vertalen. Het komt er op neer dat het belangrijk is wat ik doe, maar als het werk niet uit naam van Jezus gedaan wordt, het dan geen hout snijdt. Maar het eind van het liedje is: hij heeft nog nooit een blanke van nabij gezien, laat staan de hand geschud. Hij wilde zijn kans niet voorbij laten gaan!

Verder zijn er nog vele verhalen te vertellen van deze, voor mij intensieve dagen, in Kibaale. Maar daar is een blog te klein voor.

Campagne Glazen Huis

Dit jaar staat Serious Request van Radio 3FM in het teken van AIDS/HIV en weeskinderen. DJ Erik Corton is een aantal maanden geleden voor een reportage in Uganda geweest. Ik heb hen benaderd en aangeboden om real life stories te brengen in hun uitzendingen. Jackson en zijn staff zijn er op voorbereid. Helaas nog niets gehoord. Het zou mooi zijn als het project Matendo van een klein deel van de opbrengst zou kunnen mee genieten.